بررسي وضعيت تجويز آنتي‬ بيوتيك‬ هاي مختلف توسط پزشكان عمومي براي بيماران سرپايي شهر اردبيل در سال 1392

Survey the Antibiotics Prescription by General Practitioners for Outpatients in Ardabil City in 2013

زمينه و هدف: يكي از راههاي بررسي الگوي تجويز دارو در جامعه، ارزيابي نسخ پزشكان است. با اينكه استفاده صحيح از آنتي بيوتيكها جهت پيشگيري و درمان بيماريهاي عفوني باعث از بين رفتن و يا توقف رشد عوامل پاتوژن مولد بيماري ميشود، اما در شرايط تجويز نابجا، ممكن است عامل پيدايش عوارض متعددي نيز باشد. از مهمترين اين عوارض ميتوان به ايجاد مقاومت دارويي اشاره كرد. هدف از مطالعه حاضر، بررسي وضعيت تجويز آنتي بيوتيكهاي مختلف توسط پزشكان عمومي اردبيل براي بيماران سرپايي بود. روش كار: اين پژوهش از نوع توصيفي تحليلي و مقطعي گذشته نگر بود. تعداد 2000 نسخه از كل نسخ ارسالي به بيمه سلامت اردبيل (526000 نسخه) از 4 فصل مختلف سال 92 و به صورت تصادفي ساده سيستماتيك (منظم) به عنوان نمونه انتخاب و مورد ارزيابي قرار گرفت. داده هاي جمع آوري شده با استفاده از spss-18 و شاخصهاي توصيفي و آزمون آماري ANOA (يكطرفه) و T- test آناليز گرديد. p <0/05 به عنوان اختلاف آماري معني دار در نظر گرفته شد. يافته ها : متوسط اقلام دارويي هر نسخه 3/6 قلم بوده و 54/9درصد از نسخ، حاوي آنتي بيوتيك بودند. قرص سفكسيم، كپسول آزيترومايسين، قرص كوآموكسي كلاو و پني سيلين 6.3.3 به ترتيب بيشترين آنتي بيوتيك هاي تجويزي بودند. داروهاي آنتي بيوتيك بيشتر از گروههاي: پني سيلين ها (39/4%)، سفالوسپورين ها (27/7%) و ماكروليدها (18/3%) تجويز شده و پر هزينه ترين آنتي بيوتيك، قرص سفكسيم بود (32% از هزينه كل). بيشتر آنتي بيوتيكها به شكل خوراكي (قرص و بعد كپسول) تجويز شده و ميانگين قيمت هرنسخه 71050±74539 ريال بود. بيشترين ميزان تجويز آنتي بيوتيك مربوط به فصل پائيز و بعد زمستان بوده و بين ميانگين اقلام آنتي بيوتيك تجويزي هر نسخه در فصل هاي مختلف سال، ارتباط معني دار آماري وجود داشت (p=0/005). نتيجه گيري: متوسط اقلام دارويي هر نسخه متناسب با آمارهاي داخلي ولي بسيار بالاتر از ميانگين هاي جهاني بود. فراواني تجويز آنتي بيوتيك در مقايسه با شاخص جهاني و چند كشور خاورميانه و حتي آفريقايي بالاتر، ولي از متوسط مصرف مناطقي از كشور پايين تر بود. الگوي تجويز داروهاي آنتي بيوتيك توسط پزشكان عمومي اردبيل، بيشتر داروهاي وسيع الطيف و گران قيمت را نشان داد. همچنين ميانگين قيمت هر نسخه دارويي بالاتر از ميانگين كشوري بود. اين يافته ها نشان ميدهند كه تجويز و مصرف آنتي بيوتيكها در اردبيل از وضعيت مطلوبي برخوردار نميباشد.

Background objectives: One of the most proven trajectories for analyzing the drug consumption patterns in the community is to assess the prescriptions. Using the antibiotics for prevention and treatment of infectious diseases not only leads to the loss of pathogens but also causes various complications, the most important of which is the drug resistance. The aim of current study was investigating the different antibiotics prescript by general practitioners (GPs) for outpatients in Ardabil city. Methods: This study is designed based on the crosssectional method. The number of 2,000 copies (according to Morgan) from total of 526000 copies sent to Ardabil health insurance during the 4 seasons of 2013 were randomly evaluated. The collected data were analyzed by descriptive statistics, ANOVA and TTest using spss software. The P le;0.05 was considered statistically significant. Results: In this study the average drug per prescription was 3.6 and 54.9% of the prescriptions included antibiotics so that the cefixime, azithromycin, Coamoxiclave and penicillin 6.3.3 were the most frequently prescribed antibiotics, respectively. The highest prescriptions belonged to penicillins (39.4%) cephalosporins (27.7%) and macrolides (18.3%). The most expensive antibiotic was cefixime tablet (32% of the total cost). The most of the antibiotics were prescribed to be taken orally (tablets or capsules). The mean price of each prescription was 74539plusmn;71050 Rials. The highest rate of antibiotic prescription was related to the autumn and then winter and there was a significant relationship between the the number of antibiotics in different seasons of the year (p = 0.005). Conclusion: The average drugs of each prescription are in accordance with local statistics, but much higher than the global figures. The frequency of antibiotics prescription was higher than the global, several Middle Eastern and even African countriesrsquo; indices but was lower than the average level of some regions in the country. The pattern of prescribing antibiotics among the Ardabil GPs shows the more drugs in number and expensive broadspectrum. The average price of prescripts was higher than the national average. These findings suggest that prescription and using antibiotics is not desirable in Ardabil.