مباني معرفت‌شناختي ديدگاه ولترستورف درباره معقوليت باورهاي ديني

Epistemological Foundations of Wolterstorff’s View on the Rationality of Religious Belief

يكي از رهيافت‌هايي كه در معرفت‌شناسي ديني به دفاع از معقوليت باورهاي ديني پرداخته است، «معرفت‌شناسي اصلاح‌‌شده» است. در بين معرفت‌شناسانِ اصلاح‌شده ديدگاهِ «ولترستورف» با انتقادات كمتري مواجه است. اين نوشتار سعي دارد با بهره‌مندي از روش توصيف و تحليل، مباني معرفت‌شناختي ديدگاه ولترستورف را درباره معقوليت باورهاي ديني نشان دهد. مباني معرفت‌شناختي ولترستورف از طريق بررسي چالش دليل‌گرايي قابل تبيين است. وي براي رهايي از تلقي جزمي و ناقص معرفت‌شناسي در عصر روشنگري، مفهوم معقوليت را بسط داده و معرفت‌شناسي وظيفه‌گرايانه و معقوليت موقعيتي را اتخاذ كرده‎ است. به همين جهت از قلمرو معرفت‌شناسي خارج و به حوزه روانشناسي وارد شده است. ولترستورف در باب توجيه، مبناگراييِ توام با انسجام را پذيرفته است؛ اما به‎دليل پذيرش انسجام‌گرايي منفي، مبناگرايي تاثير چنداني در ديدگاه ايجابي او نداشته است. او براي دفاع از معقوليت باورهاي ديني جنبه‌هاي گوناگوني را مورد نظر قرار داده، اما به نوعي كثرت‌گرايي دچار گشته است.

One of the approaches which defends the rationality of religious beliefs is the reformed epistemology. Among reformed epistemologists, Wolterstorff’s view is subject to less criticism. This article tries to present epistemological foundations of Wolterstorff’s view by describing and analyzing the statements which he has offered in his works. Wolterstorff’s epistemological foundations are explainable, totally, in the light of evidentialism. To turn away deficient and radical enlightenment epistemology, Wolterstorff approves deontological epistemology beside situated rationality With regard to extended conception of rationality, Wolterstorff not only approves situated rationality and epistemological aspect but also resorts to psychology of belief. However He asserts foundationalism beside coherence, according to approve negative coherence, foundationalism doesn’t affect his affirmative view. Wolterstorff examines the rationality of religious beliefs with regard to variety aspects but he supports some pluralism.