مطالعه تطبيقي سياست‌هاي فرهنگي جمهوري اسلامي ايران در سطوح كلان و مياني (مطالعه سند اصول سياست فرهنگي جمهوري اسلامي ايران و برنامه‌هاي چهارم و پنجم توسعه)

گرچه تدوین سیاست‌های فرهنگی در نظام جمهوری اسلامی ایران ضروری است، به موازات آن، هماهنگی میان سیاست­های بالادستی و فرودستی نیز اهمیت ویژه­ای دارد. در این پژوهش، با تمركز بر سند اصول سیاست فرهنگی جمهوری اسلامی ایران (مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال 1371) و با الهام از تجربه سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی فرهنگی شورای اروپا، دوگانه‌های سیاست‌گذاری فرهنگی ایران مشخص شده، سپس میزان تطبیق بخش فرهنگی برنامه‌های چهارم و پنجم توسعه با دوگانه‌های یادشده بررسی شده است. در این پژوهش از روش­های مختلف جمع‌آوری اطلاعات و تحلیل آن‌ها استفاده ‌شده است. روش محوری این تحقیق رویكرد كیفی بوده است. در این پژوهش از روش‌های كتابخانه‌ای و اسنادی برای بررسی كلیات اسناد و مباحث سیاست‌گذاری فرهنگی، روش­های مصاحبه گروهی و فن كدگذاری باز برای مشخص كردن دوگانه‌های سیاست‌گذاری و نیز روش تكمیل و تحلیل پرسشنامه برای دستیابی به نظر نخبگان درباره میزان تطبیق این اسناد استفاده ‌شده است. حاصل این پژوهش دو مطلب است: 1. ارائه سی‌و‌چهار دوگانه سیاست‌های فرهنگی كه برای استفاده در سیاست‌گذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌های فرهنگی در سطح كشور بسیار راهگشاست. همچنین این نوآوری می­تواند برای بررسی انطباق و افتراق سیاست‌های حوزه فرهنگی در تمام سطوح سیاستی كشور الگویی مفید باشد. 2. در نتیجه مقایسه بخش‌های فرهنگی برنامه چهارم و پنجم توسعه با سند اصول سیاست فرهنگی، هرچند مشخص شد برنامه چهارم برخلاف برنامه پنجم توسعه، تفاوت بیشتر و آشكارتری با سند اصول سیاست فرهنگی دارد، به نظر می‌رسد تاكنون در كشور ایران در بیشتر موارد سیاست‌گذاران طبق مدل فزاینده‌گرایی، با قبول مشروعیت سیاست‌های پیشین، به برنامه‌ریزی فرهنگی بر اساس سند اصول سیاست فرهنگی جمهوری اسلامی پرداخته‌اند.

-