بررسي ميزان انطباق فضايي نابرابري‌هاي اجتماعي– اقتصادي در نواحي هشت‌گانه شهر يزد

A Study of Spatial Compliance Rate of Socio-Economic Inequalities in Eight Areas of Yazd City

روند شهري شدن در كشورهاي در حال توسعه، با عدم تعادل هاي خدماتي، پراكنش جمعيت و رشد بي قواره شهري مواجه بوده است؛ به طوري كه ناپايداري به وجود آمده از اين رشد ناموزون، به شكل عدم تعادل هاي فضايي اجتماعي با نمودهاي فقر شهري، اسكان و اشتغال غيررسمي و آلودگي هاي زيستي، نمايان شده است. تحقيق حاضر، به بررسي نابرابري هاي اجتماعي و فضايي موجود در مناطق و نواحي مختلف شهر يزد و چگونگي ارتباط آنها با يكديگر پرداخته است. روش تحقيق، توصيفي تحليلي بوده و داده هاي لازم، از طريق روش كتابخانه اي و عمدتاً با استفاده از اطلاعات طرح تفصيلي سال 1388 شهرستان يزد گردآوري شده اند. رتبه بندي مناطق و نواحي شهر يزد از لحاظ توسعه اجتماعي، با استفاده از 15 شاخص و با بهره گيري از روش تاپسيس و تاكسونومي نشان داد كه منطقه 3 و ناحيه 32 در رتبه اول و منطقه 2 و ناحيه 21، در رده آخر قرار گرفته اند. انتخاب ميانگين قيمت زمين به عنوان معياري براي ارزيابي نابرابري اقتصادي ميان نواحي مختلف شهر و مقايسه اين شاخص با استفاده از آزمون ANOVA بيانگر اين نكته بود كه ميان نواحي مختلف شهر يزد از اين نظر تفاوت وجود دارد؛ به طوري كه ناحيه 32 بالاترين ارزش و ناحيه 11 كمترين ارزش را به خود اختصاص داده اند. آزمون همبستگي بين ميزان توسعه اجتماعي نواحي و ارزش زمين در آنها كه با استفاده از ضريب همبستگي پيرسون انجام شد، نشانگر رابطه معنادار و مثبت بين اين دو متغير بوده است. لذا ما شاهد افزايش ارزش زمين به موازات افزايش توسعه يافتگي اجتماعي در نواحي مختلف شهر يزد مي باشيم.

urbanization process has been faced with servicing inequalities, population distribution, and unbalanced urban growth in developing countries. Instability caused by the unbalanced growth has been represented in the form of lack of spatialsocial balances with manifestations of urban poverty, informal housing and employment, and environmental pollution. This research studies existing social and spatial inequalities in different areas and districts of Yazd City and their relationship with each other. Research methodology is descriptiveanalytical and necessary data have been collected through library method and mostly using the information of Yazd detailed plan in 2009. Ranking Yazd areas and districts regarding social development using 15 indexes and TOPSIS and Taxonomy method showed that district 3, areas 22 are in the first rank, and area 12 is in the last place. Choosing the average of land price as a criterion for assessing economic inequality among different areas of the city and comparing this index using ANOVA test indicate that there is a difference among different areas of Yazd so that area 23 has the highest value and area 11 has the least. Correlation test among the rate of social development of areas and land price in them done with Pearsonrsquo s correlation coefficient indicates significant and positive relationship between these two variables. Thus, we consider increase in land price in line with social development rise in different areas of Yazd city.