تحليل تأثير شاخص‌هاي سلامت بر توسعه منطقه‌اي در ايران؛ رهيافت اقتصادسنجي داده‌هاي تلفيقي

امروزه شاخص‌هاي سلامت به‌عنوان عاملي مهم در توسعه كشورها محسوب مي‌شود و مي‌تواند در بالا بردن سطح شاخص‌هاي توسعه‌اي مؤثر باشد. در ارتباط با نقش اين عامل در بهبود شرايط و وضعيت اقتصادي در سطح ملي، مطالعات نظري و كاربردي متعددي انجام شده است، لكن اين موضوع در سطوح منطقه‌اي مورد مطالعه قرار نگرفته است. در همين راستا تحقيق حاضر با هدف تحليل تأثير شاخص‌هاي سلامت در توسعه منطقه‌اي ايران انجام شده است. بدين‌جهت و به لحاظ نظري و كاربردي دو مسأله اساسي مطرح شده است: اولاً) به لحاظ نظري، آيا شاخص‌هاي سلامت به‌عنوان عاملي در توسعه منطقه‌اي قابل شناسايي است؟ ثانياً) با توجه به مباني نظري پيشين، ميزان و نحوه اثرگذاري متغيرهاي نماينده سلامت بر توسعه منطقه‌اي در ايران چگونه بوده است؟ با هدف پاسخگويي به اين پرسش‌ها، ابتدا براي تببين مباني نظري، طراحي الگوي تحليلي و تصريح مدل به اسناد علمي و منابع اطلاعاتي مكتوب مراجعه شده و تلاش شده است چارچوب نظري جامعي در اين ارتباط فراهم گردد. در ادامه و در پاسخ به پرسش دوم و به‌منظور آزمون معناداري تأثير شاخص‌هاي سلامت در توسعه منطقه‌اي در ايران و نيز اندازه‌گيري اين اثر، از روش آمار استنباطي و تكنيك داده‌هاي تلفيقي به‌عنوان يكي از روش‌هاي اقتصادسنجي استفاده شده است. با تعيين شش عامل به‌عنوان متغيرهاي مستقل، نتايج مدل نشان‌دهنده آن است كه از ميان شاخص‌هاي نماينده سلامت، تنها شاخص اميد به زندگي بر سطح توسعه منطقه‌اي در ايران اثر معنادار و مثبت داشته است. در كنار اين متغير همچنين عواملي از جمله سطح توليد، سرمايه انساني و مشاركت اجتماعي ـ به نمايندگي از سرمايه اجتماعي ـ در سطح استان‌ها اثرات مثبت و معناداري را بر سطح توسعه منطقه‌اي به جاي گذارده‌اند