هوش اخلاقي ابزاري براي تبيين شهروندي بوم‌شناختي (مطالعه موردي شهروندان كلانشهر تبريز)

زمينه و هدف: با گسترش صنعت و تكنولوژي و بهره برداري هر چه بيشتر از طبيعت و ضعف در اجراي برنامه‌ها و طرح‌هاي اكولوژيكي، وظيفه‌مندي و مسؤوليت‌پذيري انسان بيش از پيش مورد توجه قرار گرفته است. مسؤوليت‌پذيري، عامل پيونددهنده دو مفهوم شهروندي بوم‌شناختي و هوش اخلاقي است.روش: در اين پژوهش ارتباط شهروندي بوم‌شناختي و هوش اخلاقي با استفاده از روش پيمايشي مورد بررسي قرار گرفته است. ابزار تحقيق پرسشنامه بوده كه با بهره‌گيري از پژوهش‌هاي خارجي طراحي و با استفاده از تحليل عاملي اكتشافي مؤلفه‌هاي آن مشخص و بومي‌سازي شده است. جامعه آماري تحقيق، شهروندان بالاي 15 سال شهر تبريز در سال 94 هستند كه 670 نفر از آنان با استفاده از فرمول كوكران و به شيوه نمونه‌گيري خوشه‌اي چندمرحله‌اي انتخاب شده‌اند.يافته‌ها: يافته‌هاي تحقيق نشان مي‌دهد كه وضعيت شهروندي بوم‌شناختي از وضعيت خوبي در بين شهروندان تبريزي برخوردار است. همچنين در ميان ابعاد يازده‌گانه شهروندي بوم‌شناختي، همه ابعاد از ميانگين متوسط به بالايي برخوردار هستند، اما بعد عضويت در انجمن‌هاي زيستي داراي كم‌ترين ميانگين بوده است. همچنين نتايج آزمون همبستگي پيرسون نشان مي‌دهد كه بين هوش اخلاقي و مؤلفه‌هاي آن با شهروندي بوم‌شناختي ارتباط مثبت و معني‌داري وجود دارد. نتايج آزمون رگرسيون نشان مي‌دهد كه از ميان ابعاد چهارگانه هوش اخلاقي، دو بعد «مسؤوليت‌پذيري» و «دلسوزي» توانسته‌اند 25/4 درصد واريانس مربوط به شهروندي بوم‌شناختي را تببين كنند.بحث و نتيجه‌گيري: بنابراين هوش اخلاقي به عنوان عاملي است كه مي‌تواند در پيش‌بيني رفتارهاي شهروندي بوم‌شناختي نقش مؤثري داشته باشد.