برچسب‌گذاري محصولات اصلاح ژنتيكي؛ موضوع اختلاف نظام حقوقي اتحاديه اروپا و ايالات متحده

زمينه و هدف: موضوع برچسب‌گذاري محصولات اصلاح‌شده ژنتيكي (Genetically Modified) مهم‌ترين موضوع بحث‌برانگيز در حوزه اين محصولات مي‌باشد. در واقع اختلاف ديدگاه‌ها بر سر اين است كه آيا الصاق برچسب بر روي اين محصولات كه بيانگر تراريخته‌بودن آن است، بايد اجباري باشد يا اين‌كه توليدكنندگان در اين خصوص مختارند؟ ضرورت تبيين اين موضوع در اين است كه مصرف‌كننده حق دارد بداند آيا محصولي را كه خريداري مي‌كند، به ‌صورت طبيعي توليد شده است يا در ساختار ژنتيكي آن تغييراتي صورت گرفته ‌است تا سپس دست به انتخاب آگاهانه محصول بزند. يكي از مناسب‌ترين شيوه‌هاي آگاه‌سازي مصرف‌كننده در اين خصوص، الصاق برچسب حاوي تراريخته‌بودن بر روي محصول مورد نظر است. هدف از اين پژوهش اين است كه با مقايسه دو سيستم برچسب‌گذاري ايالات متحده و اتحاديه اروپا، بهترين شيوه در خصوص برچسب‌گذاري محصولات تراريخته تبيين شود.روش: روش تحقيق اين مقاله از گونه توصيفي ـ تحليلي است و اطلاعات مورد نظر با استفاده از فيش‌برداري گردآوري شده است، سپس اطلاعات مذكور با توجه به قوانين و مقررات نظام‌هاي حقوقي ايالات متحده و اتحاديه اروپا و نيز موافقت‌نامه‌هاي سازمان تجارت جهاني در خصوص برچسب‌گذاري محصولات تراريخته، مورد تحليل قرار گرفته‌اند.يافته‌ها: در حال حاضر در رابطه با برچسب‌گذاري محصولات تراريخته دو سيستم عمده وجود دارد. از يكسو قوانين ايالات متحده هيچ گونه الزامي را در خصوص برچسب‌گذاري اين محصولات اعمال نمي‌نمايد (برچسب‌گذاري اختياري)، اما از سوي ديگر اتحاديه اروپا به طور سختگيرانه‌اي توليدكنندگان را ملزم به برچسب‌گذاري محصولات مزبور مي‌نمايد (برچسب‌گذاري اجباري).بحث و نتيجه‌گيري: نهايتاً آنچه از بررسي رويكردهاي مختلف استنباط مي‌شود، اين است كه با توجه به دو حق اساسي مصرف‌كننده، يعني حق دانستن و نيز حق انتخاب، بايد رويكرد اتحاديه اروپا، يعني سيستم برچسب‌گذاري اجباري را، مناسب‌ترين شيوه موجود در خصوص برچسب‌گذاري محصولات تراريخته دانست.