بررسي اثر دگرآسيبي اسپند (Peganum harmala) بر خصوصيات جوانه زني و رشد گياهچه رقم جديد گنبد در مقايسه با ارقام متداول گندم استان گلستان

Study the allelopathtic effect of the Harmala (Peganum harmala) on seed germination and seedling growth characteristics of new wheat cultivar of Gonbad compared to common wheat cultivar in Golestan Province.

جوانه زني و رشد گياهچه يكي از فرآيندهاي مهمي است كه تحت تاثير خاصيت آللوپاتيك گياهان مختلف قرار مي گيرد. به منظور بررسي اثر دگرآسيبي اسپند با غلطت هاي 0، 25، 50 و 75 درصد بر جوانه زني و رشد گياهچه 4 رقم گندم مرواريد، كوهدشت، گنبد و لاين 17 آزمايشي به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملا" تصادفي در 4 تكرار در آزمايشگاه زراعت دانشكده كشاورزي گنبد كاووس اجرا شد. نتايج تجزيه واريانس نشان داد كه اثر رقم، غلظت عصاره اسپند و اثرات متقابل تيمارهاي آزمايش بر تمام صفات مورد بررسي به جزء وزن خشك گياهچه در آزمون جوانه زني و رشد گياهچه در سطح احتمال 1 درصد معني دار بود. افزايش غلظت عصاره اسپند تاثير منفي بر تمام صفات مورد بررسي در همه ارقام گندم داشت. مقايسه ميانگين ارقام در سطح شاهد نشان داد كه بين ارقام از نظر سرعت جوانه زني، شروع و پايان موثر جوانه زني و درصد جوانه زني تفاوت معني داري وجود نداشت اما از نظر يكنواختي جوانه زني رقم گنبد نسبت به ساير ارقام از يكنواختي كمتري برخوردار بود. همچنين درتيمار 75 درصد غلضت عصاره اسپند رقم گنبد با كمترين زمان شروع موثر جوانه زني داراي بيشترين سرعت جوانه زني و با افزايش زمان پايان موثر جوانه زني كمترين يكنواختي جوانه زني را در بين ارقام دارا بود. رقم گنبد با 37 درصد كمترين و رقم مرواريد با 85 درصد بيشترين جوانه زني را داشتند. همچنين طبق نتايج مقايسه ميانگين آزمون رشد گياهچه در تيمار شاهد رقم مرواريد و گنبد بيشترين طول گياهچه، ضريب آلومتري و بنيه طولي گياهچه را داشتند ولي در تيمار 75 عصاره اسپند دو رقم مروايد و كوهدشت بيشترين و دو رقم گنبد و لاين17 كمترين مقدار را از نظر صفات مورد بررسي دارا بودند.

Germination and seedling growth is one of the important processes that affect different plants allelopathic properties.Leaving crop residue on the soil surface can be caused production of phtochemicals that prevent from crop growth. In order to study the allelopathic effect of the Peganum harmalaon seed germination and seedling growth characteristicsof four wheat cultivar included of Morvarid, Kuhdasht, Gonbad and lin17 an experiment was conducted by a factorial Randomized complete design with four replicationsin the laboratory of Agricultural Faculty of Gonbad university. The treatments were included 4 concentrations harmal extract (0, 25, 50, and 75 percent) and four wheat cultivars (Morvarid, Kuhdasht, Gonbad and lin17). The analysis of variance showed that the effect of cultivar, harmala extract concentration and interaction effects treatments were significant at 1% probability on all studied traits to exception seedling dry weight. Increasing harmala extract concentration had negative effect on all studied traits in all wheat cultivars.Means comparison in control levels showed that germination rate, beginning and end effective germination, germination percentage were not significantly difference among cultivars but Gonbad cultivar had less uniformity germination than other cultivars. Gonbadand Morvarid cultivars with 37% and 85% of germination had the highest and the lowest germination respectively.According to the results in control treatment, Morvarid andGonbad had the most seedling length, seedling vigor index and coefficient Allometry, butin 75% harmala extract concentration, Morvarid and Kouhdasht cultivars were better than others cultivars.