ارزيابي اثر نهاده هاي آلي در توليد بذر زيستي (ارگانيك) گياه دارويي هميشه بهار (Calendula officinalis L.)

Effect of organic inputs on organic seed production of pot marigold (Calendula officinalis L.)

به منظور بررسي عملكرد و خصوصيات كيفي بذر گياه دارويي هميشه بهار (Calendula officinalis L.) تحت شرايط تغذيه ارگانيك، بذور حاصل از كاربرد نهاده هاي آلي مختلف (دو سطح بستركشت كود گاوي (به ميزان 20 تن در هكتار و بدون مصرف كود دامي) و چهار سطح مايه تلقيح باكتري هاي تثبيت كنندۀ نيتروژن (Azospirillum brasilense/Azotobacter chroococcum)، حلكنندۀ فسفات نامحلول (Pseudomonas fluorescens)، مخلوط باكتري هاي تثبيت كنندۀ نيتروژن وحل كنندۀ فسفات و عدم كاربرد باكتري) در يك آزمايش مزرعه اي، بر اساس آزمايشي به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي با چهار تكرار در آزمايشگاه گياهان دارويي گروه مهندسي علوم باغباني و فضاي سبز، پرديس كشاورزي و منابع طبيعي دانشگاه تهران در دو سال 1389 و 1390 ارزيابي شدند. عملكرد بذر و وزن هزار دانه، ابعاد بذر و خصوصيات كيفي جوانه زني بذر شامل درصد، سرعت، يكنواختي و زمان رسيدن به 95 درصد جوانه زني بذر، طول و وزن خشك گياهچه و شاخص بنيه بذر ارزيابي شدند. بر اساس نتايج موجود، اثر متقابل بستر كود دامي و باكتري هاي محرك رشد گياه به طور معني داري بيشترين وزن هزار دانه و عملكرد بذر را در طي دو سال آزمايش به دنبال داشت. تقريبا كليه صفات مرتبط با ابعاد بذر در هر دو سال تحت تاثير استفاده از كود دامي در بستر كشت و همچنين تلقيح با باكتري هاي محرك رشد قرار گرفتند. استفاده از كود دامي، اثر معني داري بر درصد جوانه زني، طول گياهچه و شاخص بنيه بذر (طي هر دو سال) داشت و همچنين كاربرد باكتري هاي محرك رشد، درصد جوانه زني، طول گياهچه و شاخص بنيه بذر (طي هر دو سال) و يكنواختي و زمان رسيدن به 95 درصد جوانه زني و وزن خشك گياهچه (سال اول) را به طور معني داري تحت تاثير قرار دادند. در مجموع، استفاده از بستر كود دامي و همچنين كاربرد باكتري هاي محرك رشد نسبت به عدم كاربرد آنها، بيشترين ميزان صفات مورد اندازه گيري را به همراه داشت.

In order to investigate the effect of organic fertilizers on yield and seed quality criteria of Calendula officinalisL., seeds of a field experiment under application of two levels of cattle manure (without and with 20 t ha1) and four levels of bacterial inoculant (containing Nfixing bacteria, P solubilizerbacteria, mixture of bacteria and control) were evaluated for seed quality criteria in a factorial experiment based on completely randomized design with four replications in Medicinal Plant Laboratory of Department of Horticultural Sciences and Landscape, University of Tehran in 2010 and 2011. Then, 1000 seed weight, seed yield and dimension and seed germination quality criteria such as seed germination percentage, rate and uniformity, time to 95% germination, seedling weight and length and seed vigour index were investigated. Results indicated that interaction effect of manure and bacterial inoculant caused significantly the highest 1000 seed weight and seed yield in both years. Nearly, all criteria related to seed dimension affected by cow manure and also bacterial inoculants in both years. Also, application of cow manure significantly affected seed germination percentage, seedling length and seed vigour index (both years) and inoculation of seed by plant growth promotion bacteria showed significant effects on seed germination percentage, seedling length and seed vigour index (both years) and seed germination uniformity, time to 95% germination and seedling weight (first year). In general, using cattle manure and also plant growth promotion bacteria resulted in the highest amount of all measured criteria compared to non application of manure and bacterial inoculants.