بررسي سير تاريخي رواج تصوف در دوران اوليه و مياني اسلام و گسترش ادبيات صوفيانه در ايران

Studying the Historic Spread Of Sufism in the Early and Middle Islam Era and the Expansion Of Sufi Literature in Iran

آيا پيدايش تصوف وعرفان اسلامي در ادبيات صوفيانه، يك پديده ‌ناگهاني بود، يا تحت تاثير سير تاريخي تحولات اجتماعي وسياسي ملل مختلف دنياي باستان و جهان اسلام بوده است؟گرچه انديشه‌هاي عرفاني و تصوف به مفهوم عام در تاريخ جوامع بشري قدمت دارد، اما جز تعداد معدودي تصوير‌هاي مبهم بر ديواره ‌كوه‌ها و يا اساطير كه بعد از اختراع خط به پيشينيان نسبت داده شده، از انديشه مردمان گذشته، چيز ديگري در دست نداريم.حتي پس از اختراع خط كه انديشه‌ها بر روي سنگ‌ها و چرم حيوانات و پوست درختان نقش بست، بخش بسيار ناچيزي از آن آثار توانست ازگزند حوادث روزگار جان سالم به در برد و به دست ما برسد. شناخت پديده ‌تصوف و تاثير آن بر جوامع اسلامي و تمدن‌هاي غيراسلامي، همين محدوديت‌ها را دارد. تلاش نگارنده بر اين است كه از خلال كتاب‌ها و منابع به بررسي سير تاريخي رواج صوفيگري و ادبيات مربوط به آن در دوران اوليه ومياني اسلامي بپردازد وبه اين سوال اساسي پاسخ داده شود كه چه عوامل سياسي در بستر واقعيات جامعه ‌اسلامي منجر به گسترش صوفيگري و انزواطلبي در ميان برخي از پارسايان شد.

Is the appearance of Sufism in its modern meaning and in turn Sufism literature an abrupt event or a result of historical processes and evolution of social trends which led to such an extensive phenomenon? Though it is true that gnostic thoughts and also Sufism in its general meaning date back to the beginning of the human history, but except for a few ambiguous images on the cave walls and/or myth stories attributed to the ancient people after invention of writing systems, nothing has remained from the vast sea of the ancient people thoughts and ideas. Identification of Sufism phenomenon and its effects on the Islamic societies and also on the nonIslamic ones in later times is subject to the same abovementioned constraints and limitations. Acknowledging the inevitable deficiencies, the author tries to present a picture of the appearance of Sufism and some exles of its various influences on the society based on the remaining relevant books and literature as accurate as possible