اثر حشره‌كشي اسانس پسته وحشي (Pistacia atlantica Desf. var. kurdica)، بر روي حشرات كامل سوسك توتون (Lasioderma serricorne F. (COL.: Anobiidae))

Insecticidal effects of Pistacia atlantica Desf. var. kurdica, essential oil on adults of Lasioderma serricorne F. (Col.: Anobiidae)

در راستای تهیه مواد حشره‌كش جدید، كه سازگار با محیط‌ زیست بوده و به آسانی قابل فرمولاسیون و كاربرد باشند، اسانس پسته وحشی (بنه، سقز یا چاتلانقوش) با نام علمی Pistacia atlantica Desf. var. kurdica (Anacardiaceae)، روی حشرات بالغ سوسك توتون (Lasioderma serricorne F. (Anobiidae))، در شرایط آزمایشگاهی استفاده شد. بررسی و آنالیز اسانس پسته وحشی به‌وسیله كروماتوگراف گازی (GC/MS)، نشان داد كه این اسانس شامل 13 نوع ماده شیمیایی مختلف است كه مهمترین آنها عبارتند از: آلفا-پینن (75/77%)، كامفن (6/6%) و بتا-پینن (45/3%). این تحقیق در قالب طرح كاملاً تصادفی با 6 تیمار (5 غلطت مختلف از اسانس به همراه شاهد) انجام شد. اسانس با استفاده از روش تقطیر با آب و توسط دستگاه كلونجر تهیه گردید. آزمایش در شرایط دمایی 2±30 درجه سیلسیوس و رطوبت نسبی 5±60% و در تاریكی انجام شد. تیمارها شامل 5 غلظت مختلف از اسانس به همراه شاهد، كه هر غلظت در 3 تكرار و هر تكرار شامل 20 حشره بالغ 1 تا 7 روزه بود، انجام شد. مقدار LC50 بدست آمده 67/216 میكرولیتر بر لیتر هوا محاسبه گردید. نتایج نشان داد كه اسانس پسته وحشی (Pistacia atlantica var. kurdica)، كشندگی معنی‌داری بر روی حشرات بالغ آفت مورد مطالعه داشت.

In order to find new environment-friendly and easily formulated and accessible insecticides, the essential oils of Pestacia atlantica var. kurdica (Anacardiaceae)were used against the adults of Lasioderma serricorne F. (Col.: Anobiidae) in vitro. Analysis of Pestacia atlantica var. kurdica (Anacardiaceae)essential oil used for insect fumigation by GC Mass analysis revealed the presence of 13 compounds including α-pinene (77.75%), camphene (6.6%), and β-pinene (3.45%). The experiment was conducted in a completely randomized design with six treatments (five various concentrations and one control). The essential oil was prepared by water distillation method with Clevenger Apparatus. Experiment was carried out at 30±2 °C and 60±5% R. H. under dark condition. Treatments consisted of five different concentrations of essential oils and a control group. Each concentration consisted of three replicates and each replicate consisted of 20 one to seven- day adult insects. The LC50 for the oil of P. atlantica, in this experiment was 216.67 μl/l airs for L. serricorne. Results showed that essential oils of Pestacia atlantica var. kurdica (Anacardiaceae) had significant fatality on adult pests studied.