رستني آلپي بخشي از كوه الوند در استان همدان

Alpine flora of some part of Alvand Moumtain, Hamadan province

پژوهش حاضر با هدف شناسايي گونه‌هاي گياهي، معرفي رستني، تعيين شكل‌هاي زيستي و پراكنش جغرافيايي گياهان آلپي بخشي از كوه الوند در استان همدان انجام شد. منطقه ياد‌شده، با مساحت 3750 هكتار در شمال شرق شهرستان تويسركان واقع شده كه مقدار بارندگي سالانه 420 ميلي‌متر و متوسط دماي سالانه 4/13 درجه سانتيگراد است. ارتفاع اين كوه از سطح دريا 3450 متر است. روش جمع‌آوري گياهان منطقه ياد‌شده، روش مرسوم مطالعات تاكسونوميك منطقه‌اي بود. 400 نمونه‌ گياهي از نقاط مختلف منطقه بين ارتفاع 3000 تا 3450 متر در مدت دو فصل رويشي بين سال‌هاي 1389 1388 جمع‌آوري و در هرباريوم دانشگاه آزاد اسلامي واحد بروجرد و هرباريوم مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي استان همدان نگهداري شدند. شكل‌ زيستي گونه‌هاي گياهي با روش رانكيه مشخص شد. جايگاه اين منطقه، از نظر طبقه‌بندي جغرافياي گياهي ايران، بر‌اساس پراكنش جغرافيايي و منابع بررسي شد. از 108 گونه شناسايي‌شده در ارتفاعات كوه الوند، 1 گونه نهانزاد آوندي، 80 گونه دولپه‌اي و 27 گونه تك‌لپه‌اي حضور دارند. اين گونه‌ها به 33 تيره و 85 جنس تعلق دارند. تيره‌هاي مهم به‌ترتيب عبارتند از: Asteraceae (96/12%)، Poaceae (03/12%) و Lamiaceae (18/10%) همي‌كريپتوفيت‌‌ها با 45 گونه (67/41%) فراوان‌ترين شكل زيستي هستند. 65 گونه (18/60%) متعلق به ناحيه ايراني توراني هستند؛ از اين تعداد، 13 گونه، بوم‌زاد ايران هستند كه ميان آن‌ها پراكنش 2 گونه Allium breviscapum Stapf و Astragalus leucargyreus Bornmبه استان همدان محدود مي‌شود.

The aim of this research was to identify the plant species, introducing the flora, determination of life forms, and geographical distribution of alpine plants of some part of Alvand Mountain, Hamadan province. This area, with 3750 hectares, situated in northeast of Toyserkan city where the amount of annual precipitation is 420 mm and means annual temperature is 13.4°C. The altitude of this mountain is 3450 m (above sea level). The method of plant collection in this region was classical method of regional plant taxonomic studies. 400 plant samples were collected from different parts of the area between 30003450 m during two growing seasons 20092010 and are conserved in herbarium of Islamic Azad University, Boroujerd Branch and herbarium of Agricultural and Natural Resources Research Center of Hamadan Province. The life form of plant species was determined by using of Raunkiaer’s method. The position of this area within Iran’s phytogeography classification was studied based on geographical distribution data and references. From 108 identified species in high altitude of Alvand Mountain, 1 Pteridophyte, 80 dicotyledons and 27 monocotyledons are present. These species belong to 33 families and 85 genera. The important families are Asteraceae, Poaceae and Lamiaceae with 12.96%, 12.03% and 10.18%, respectively. Hemicryptophytes with 45 species (41.67%) were the most frequent life form. 65 species (60.18%) belong to IranoTuranian region; 13 species of them were endemics of Iran which among them, distribution of 2 species (Allium breviscapum Stapf and Astragalus leucargyreus Bornm.) limited to Hamadan province.