ارزيابي حساسيت فيزيكي سواحل تنگه هرمز در برابر ريزش‎هاي نفتي براساس شاخص حساسيت زيست محيطي

Physical susceptibility of Strait of Hormuz coasts to oil spill based on environmental sensitivity index (ESI) using NOAA

نشت نفت، اكوسيستم هاي ساحلي را نابود نموده و كيفيت آب را به شدت تحت تأثير قرار مي دهد. شاخص حساسيت زيست محيطي براي كاهش پيامدهاي زيست محيطي ناشي از نشت نفت و كمك به اولويت تخصيص منابع و جايگزيني در طول عمليات پاك سازي تدوين گرديده است. پژوهش حاضر باهدف تعيين حساسيت فيزيكي سواحل تنگه هرمز با استفاده از روش فوق در سال 1392 انجام گرديد. به همين منظور با استفاده از تصاوير ماهواره اي، نقشه هاي خصوصيت زمين شناسي ساحل، جزر و مد و انرژي امواج، شيب و همچنين بازديدهاي ميداني، محدوده موردنظر بر اساس كدهاي ارائه شده نووآ در سيستم اطلاعات جغرافيايي (GIS) طبقه بندي گرديد. بر اين اساس از مجموع 258 كيلومتر محدوده مورد نظر، سواحل شني دانه ريز تا متوسط با رتبه 3A، 98 كيلومتر (38 درصد)، ريپ رپ با رتبه 6B حدود 3 كيلومتر (1 درصد)، پهنه هاي جزرومدي در معرض با رتبه 7، 61 كيلومتر (24 درصد)، پهنه هاي جزرومدي در پناه با رتبه 9A، 8 كيلومتر (3 درصد) و درختان حرا با رتبه 10D، 88 كيلومتر (34 درصد) را به خود اختصاص داده اند. همچنين نتايج نشان داد 38 درصد سواحل داراي حساسيت كم، 1 درصد با حساسيت متوسط و 61 درصد سواحل داراي حساسيت بالايي نسبت به سهولت پاك سازي آلودگي هاي نفتي احتمالي دارند. اين بدان معناست كه اكثر سواحل تنگه هرمز داراي حساسيت بالايي نسبت به آلودگي هاي نفتي مي باشند كه پاك سازي آن ها تا حدودي سخت است. لذا استفاده از روش هاي مناسب پاك سازي موردنياز است تا در صورت بروز هرگونه سانحه، كمترين ميزان آسيب به اين منطقه حساس وارد شود.

Oil spills can devastate ecosystems and severely affected water quality. The environmental sensitivity index (ESI) was developed to reduce the environmental consequences of a spill and help prioritize the placement and allocation of resources during cleanup efforts. The aim of this study was to determine of the physical sensitivity of the Strait of Hormuz coasts line using the ESI method (2013). The shorelines of Strait of Hormuz were classified on the basis of environmental sensitivity index (ESI) using satellite data (IRSPAN ETM), geological maps, tide and wave energy, slope and filed observations. All obtained data and information were feed into the GIS program. The result showed that the 258 km shoreline were concise about 38% exposed, solid manmade structures (1B), 38 % of fine to mediumgrained sandy beaches (3A), 1% of rip rap (6B), 24 % of exposed tidal flats (7), 3 % of Sheltered tidal flats (9A) and finally 34% of mangroves (10D). Also, in the study area 61% were defined as high sensitivity areas1% Medium sensitivity areas and 38% low sensitivity areas. This means that most of Strait of Hormuz coastlines were as high sensitivity to oil spill, which means clean up is very difficult.