تعيين اولويت‌ها و رتبه‌بندي فعاليت‌هاي كشاورزي و روستايي جهت توسعۀ اقتصادي استان همدان

Determining the Priorities and Rankings of Agricultural and Rural Activities for Economic Development in Hamedan Province

امروزه افزايش توان توليدي نيازمند توجه ويژه به بخش كشاورزي و افزايش سرمايه‌گذاري در اين بخش است. دستيابي به توليد بيشتر با توجه به منابع محدود، يكي از مهم‌ترين اهداف اقتصادي و توسعه‌اي هر جامعه محسوب مي‌شود و توجه جدي به قابليت‌هاي منطقه‌اي و سوق سرمايه‌گذاري‌هاي منطقه در جهت توسعه و گسترش فعاليت‌هاي توليدي از الزامات توسعه به‏شمار مي‌آيد. در اين مقاله سعي شده است ابتدا در چارچوب مفاهيم و تكنيك‌هاي اقتصاد منطقه‌اي، ضمن شناسايي فعاليت‌هاي بخش كشاورزي، اولويت‌هاي سرمايه‌گذاري در كشاورزي استان همدان تعيين شود. به اين منظور با استفاده از روش‌هاي تحليل عاملي وتاكسونومي عددي و بر اساس آمار و اطلاعات مركز آمار ايران در سال 1391 اولويت‌هاي سرمايه‌گذاري در بخش كشاورزي در استان همدان تعيين شد. نتايج مطالعه نشان داد كه توليد محصولات زراعي و باغي،دامداري، دامپروري و توليد خوراك دام و طيور ونيز توليد محصولات لبني، مواد غذايي و صنايع تبديلي از بيشترين ميزان سودآوري برخوردارند. همچنين توليد و بافت قالي، قاليچه، گليم، جاجيم، گبه، سفال‌گري وخدمات حمل‌ونقل و انبارداري بالاترين توان اشتغال‌زايي را دارند؛ بنابراين، با سرمايه‌گذاري در اولويت‌هاي ذكر شده مي‌توان به ايجاد اشتغال و توسعه استان كمك كرد.

Abstract Today increasing production capacity requires the special attention on agricultural sector and increasing investment in this sector. Achievement of a higher level of production considering the limitation of resources, is one the most important economic and developmental goals of every society and serious attention to regional capacities and directing regional investments toward development and expansion of production activities is one of the development necessities. In the present article it has been tried to first provide a framework of concepts and techniques of regional economy as well as a scientific and expert analysis from agricultural structure of Hamedan province. It has also been tried to identify the activities of the agricultural sector and investment priorities in the agriculture of this province and considering he sub-sectors of agriculture that have a higher priority, it has been tried to provide a proper context for agricultural growth and development. For this purpose, with the use of factor analysis, Numerical Taxonomy methods and based on the provided information and data by statistics center of Iran in 2012, investment priorities in agricultural sector have been determined and specified for Hamedan province. Results of this study indicate that production of crops, horticulture products, animal husbandry, livestock and poultry production, dairy production, food processing industries have the highest rate of profitability. Also, production of carpets, rugs, Jajim, Gabbeh and transportation and warehousing services have the highest capacity for employment. JEL Classification: Q18 , R28 Keywords: Planning, Taxonomy, Factor Analysis, Agriculture, Economic Development, Hamedan Province