تغيير فلور علف‌هاي‌هرز مزارع گندم آبي كرمانشاه پس از يك دهه

Weed Flora Change in Irrigated Wheat Fields of Kermanshah after a Decade

مطالعه‌اي جهت ارزيابي تغييرات فلور جوامع علف‌هاي‌هرز مزارع گندم آبي استان كرمانشاه، در سال­هاي 1381 و 1391 صورت گرفت. 85 مزرعه در 11 شهرستان ارزيابي شد. در سال 1391، فراواني، تراكم و شاخص غالبيت گونه‌ها، محاسبه شد و سپس با شاخص‌هاي سال 1381 مورد مقايسه قرار گرفت. نتايج در سال 1391 نشان داد، در مزارع گندم آبي استان كرمانشاه 112 گونه علف‌هرز وجود دارد كه از اين ميان 18 گونه باريك برگ و 94 گونه پهن برگ مي‌باشند.گونه‌هاي پيچك صحرايي (Convolvulus arvensis)، يولاف وحشي زمستانه (Avena ludoviciana)، خردل وحشي (Sinapis arvensis) و جودره (Hordeum spontaneum) بيشترين شاخص غالبيت را در سال 1381 داشتند. اين گونه‌ها در سال 1391 نه تنها غالب بودند بلكه به ترتيب 3/128، 14/29، 46/51، 31/36 درصد نسبت به سال 1381 افزايش در شاخص غالبيت نشان دادند. در حالي كه گونه‌هاي بي تي راخ (Galium tricornutum)، شيرين بيان (Glycyrrhiza glabra) و دانه قناري مديترانه‌اي (Phalaris brachytsachys) به ترتيب 45/10، 27/52 و 16/27 درصد نسبت به سال 1381 كاهش در شاخص غالبيت را نشان دادند. در سال 1391 نسبت به ده سال پيش، 44 گونه علف‌هرز جديد دركوادرات‌هاي درون مزرعه شناسايي شد كه در سال 1381 مشاهده نشده بودند. علاوه برآن در خارج از كوادرات و حاشيه داخلي مزرعه 48 گونه علف‌هرز جديد شناسايي گرديد. تنوع شانون بين سال‌هاي 1381 و 1391 در شهرستان‌هاي كرمانشاه و كنگاور تفاوت معني دار آماري داشت. شاخص غالبيت سيمپسون در سال 1391 حاكي از افزايش يكنواختي گونه‌اي در شهرستان كرمانشاه بود.

A survey was carried out in irrigated wheat fields to assess the flora changes in the weed communities structures and flora change in Kermanshah province in 2002 and 2012. 85 fields from 11 counties were evaluated. Some population indices such as plant species frequency, density and species dominance were calculated for 2012 and were compared to the values for 2002. Results showed that in 2012, 112 weed species were distributed throughout wheat fields consisting of 18 grass weed species and 94 broadleaves. Convolvulus arvensis, Avena ludoviciana, Sinapis arvensis and Hordeum spontaneum were dominant weed species in 2002. In 2012, the respective species not only were found dominant but also showed 128.3, 29.14, 51.46 and 36.31 percent increase in dominance index, respectively. In contrast, the weed species Galium tricornutum, Glycyrrhizia glabra, and Phalaris brachystachys, respectively showed 10.45, 52.27, and 27.16 percent decrease in dominance index compared to values calculated for 2002. Forty four new weed species were identified in 2012 that were not observed in 2002. In addition, our observations from the areas out of random quadrates sling resulted in identifying forty eight new weed species. Shannon diversity index showed no difference from 2002 to 2012 for Kermanshah and Kangavar. Simpson dominance index indicated an increase in weed species evenness in Kermanshah county in 2012.