بازنگري نوآوري حكيم سبزواري در باب حدوث عالم: حدوث اسمي

A Review of Sabzawaris Innovation in the Temporality of Universe: Nominal Temporality

نظريۀ «حدوث اسمي» از نوآوري‌هاي حكيم سبزواري است. سخنان ايشان نه‌تنها خالي از ابهام و پيچيدگي نيست، بلكه گوناگون است و گاه ناسازگار به‌نظر مي‌رسد؛ اما با تأمّل در آثار وي، به‌نظر مي‌آيد نظريّۀ او تطوّر سه‌مرحله‌اي داشته و وي اين نظريه را به سه شكل تفسير كرده است. شارحان معمولاً فقط به تفسير اوّل توجه كرده‌اند. دقت كردن به اين مراحل و تفسيرهاي سه‌گانه، ناسازگاري سخنان گوناگون وي را توجيه مي‌كند. مقالۀ حاضر، اين مراحل يا تفسيرهاي سه‌گانه را گزارش، تحليل و نقد مي‌كند. در مرحلۀ اوّل، مقصود از «اسم» در حدوث اسمي، اسم عيني (مقابل اسم لفظي) است. در مرحلۀ دوم نيز مقصود اسم عيني است؛ اما تمام اسماء عيني، حادث اسمي نيستند. بلكه برخي از اسما، مانند اسماء حُسني، قديم اسمي‌اند. در مرحلۀ سوم، مقصود از اسما، اسماء عيني نيست، بلكه منظور فقط ماهيّات موجود در ذهن است.

The theory of nominal temporality, which is one of Sabzawaris innovations, has undergone three stages in his thought. To explain the doctrine, Sabzawaris words have some ambiguity, complexity and contradictions. The first stage has been generally noticed by the commentators of Sabzawaris works. Given these stages and his three interpretations of nominal temporality, the contradiction between his different words is explained. The present article reports, analyses and reviews these triple levels or interpretations. In the first stage, the intention of "name" in "Nominal Temporality" is objective name (versus verbal). In the second stage, the intention is objective name, but he did not regard all objective names as nominal temporal things rather, some names –like the most beautiful names (al asma al husna) are eternally nominal. In the third stage, the intention of name is not an objective one, rather only quiddities being in mind.