رابطه بين زادآوري گونه‌هاي درختي و درختچه‌اي با عامل‌هاي محيطي در منطقه حفاظت‌شده دناي غربي (واحد پشت‌كره)

Relation between natural regeneration of forest trees and shrubs species and environmental factors in protected area of western Dena (Posht kareh)

پژوهش پيش‌رو براي بررسي زادآوري گونه‌هاي درختي و درختچه‌اي و ارتباط آن با عامل‌هاي محيطي مختلف در منطقه حفاظت‌شده دنا انجام شد. پنجاه قطعه‌نمونه 450 متر مربعي به‌طور منظمتصادفي با ابعاد شبكه 500 × 250 متر پياده شدند. سپس زادآوري گونه‌هاي مختلف در سه طبقه ارتفاعي (كمتر از 30 ، 30 تا130 و بيشتر از 130 سانتي‌متر) شمارش شد. نتايج نشان داد كه زادآوري گونه‌هاي مختلف تحت تأثير عامل‌هاي محيطي مختلف قرار دارد و در بين عامل‌هاي فيزيوگرافيكي، ارتفاع بيشترين تأثير را بر زادآوري دارد؛ به‌طوري‌كه با افزايش ارتفاع از سطح دريا، زادآوري بلوط، دافنه و راناس كاهش يافت، اما زادآوري ارژن و شن افزايش يافت. همچنين زادآوري بلوط و راناس در جهت شمالي و شيب متوسط بيشتر بود. نتايج عامل‌هاي خاكي نيز نشان داد كه ميزان نيتروژن خاك ارتباط مثبت با زادآوري راناس و ارتباط منفي با زادآوري شن داشت. نتايج همبستگي بين گونه‌ها نيز نشان داد كه اجتماعات گياهي بلوط و راناس با يكديگر در ارتفاع پايين، اما اجتماع گياهي ارژن و شن با يكديگر در ارتفاع بالا حضور داشتند. همچنين زادآوري گونه‌هاي بنه و بادامك نيز با يكديگر انجام ‌شده است. با توجه به نتايج مي‌توان دريافت كه عامل‌هاي محيطي، انساني و نيز رقابت گونه‌ها با يكديگر مي‌توانند بر فراواني زادآوري گونه‌هاي مختلف جنگلي تأثيرگذار باشند.

Concerning the importance of tree and shrub regeneration and its effect on the feature of forests, the present study was designed to evaluate the regeneration of forest species and its relationship with environmental factors in Dena protected area. To this aim, 50 plots of 450 m2 each were selected in a randomly systematic design based on a 500 × 250 m grid. Then the regeneration of species in three different height classes (< 30 cm, 13030 cm, and > 130 cm) was counted. The results showed that the regeneration of different species was affected by various environmental factors. Among the physiographic factors, height had the greatest impact on regeneration, i.e. increasing the height from sea level leads to reducing the regeneration of Quercus brantii, Cerasus microcarpa, and Daphne mucronata, Whereas Amygdalus reuteri and Lonicera nummulariifolia showedincrease ofregeneration. However, the regeneration of Q. brantii and C. microcarpawas was higher in medium slopes on northern aspects. The results of soil elements also showed positive correlation between that soil nitrogen levels were with C. microcarpa regeneration and negatively correlated between L. nummulariifolia and soil nitrogen levels. On the other hand the correlation results revealed that the association of Q. brantii and C. microcarpa occurs jointly in low altitudes, while association of A. reuteri and L. nummulariifolia jointly occurs across high altitudes. Also regenerations of Pistacia atlantica and A. scoparia were observed to be jointly, similar to those of A. orientalis and L. nummulariifolia. Finally, the anthropogenic and environmental factors as well as the competition between species are concluded to affect the regeneration of variety of forest species.