خصوصيات ميوه و بذر برخي ژنوتيپ ‌هاي مركبات و نتاج حاصل از گرده ‌افشاني آزاد آن‌ ها

Fruit and Seed Characteristics of some Genotypes of Citrus and Their Progenies Obtained form Open Pollination

اين تحقيق به منظور بررسي خصوصيات ميوه و بذر برخي ژنوتيپ هاي مركبات و برخي از صفات رويشي نتاج بذري حاصل از آن ها، موجود در كلكسيون موسسه تحقيقات مركبات رامسر و داراب (فارس)، با استفاده از 27 صفت پومولوژيكي و مورفولوژيكي انجام شد. بر اساس نتايج تجزيه واريانس داده ها، تفاوت معني داري براي اكثر صفات مربوط به ميوه والدين و صفات رويشي نتاج در بين ژنوتيپ ها مشاهده شد. نتايج حاصل از تجزيه همبستگي ساده بين صفات نشان داد كه همبستگي مثبت و منفي معني د اري بين برخي صفات از جمله طول با عرض ميوه ها، ضخامت پوست ميوه با تعداد بذر و تعداد برچه، pH با EC ميوه، ارتفاع گياه با قطر و تعداد برگ، طول با عرض برگ و دمبرگ نتاج و طول با عرض برگ و تعداد برگ نتاج وجود داشت. تجزيه كلاستر ژنوتيپ ها با استفاده از تمام صفات انجام شد، كه در نتيجه آن ژنوتيپ ها در فاصله 25 به دو كلاستر اصلي تقسيم شدند. در كلاستر اول اكثر ژنوتيپ ها (28 ژنوتيپ) قرار گرفتند درحالي كه شش ژنوتيپ در كلاستر دوم قرار گرفت كه بيشترين تعداد بذر، حداكثر ضخامت پوست ميوه و بيشترين وزن ميوه را داشتند. در فاصله 14 كلاستر اول به دو زير گروه تقسيم شد. ژنوتيپ هاي زير گروه اول تعداد بذر و ضخامت پوست ميوه بالاتري نسبت به زير گروه دوم داشتند كمترين ميزان درصد كل مواد جامد محلول، مشخصه اين گروه بود. ژنوتيپ هاي زير گروه دوم كمترين ضخامت پوست ميوه و تعداد بذر پاييني داشتند. اين گروه ميزان مواد جامد محلول بالاتري نسبت به بقيه گروه ها نشان داشتند. تجزيه خوشه اي صفات رويشي با استفاده از تمام صفات توانست ليموها و همچنين ژنوتيپ كلئوپاترا را از بقيه ژنوتيپ ها جدا كند. اين ژنوتيپ ها با بيشترين تعداد برگ اما با اندازه كوچك تر نسبت به بقيه ژنوتيپ ها، بيشترين تعداد خار را داشتند.

This study aimed to evaluate the characteristics of fruit and seed of some citrus genotypes and their progenies obtained from open pollination, grown in the collection garden of Citrus Research Institute in Ramsar and Darab (Fars), using 27 pomological and morphological characteristics. According to the results, significant differences in most traits related to fruit characteristics of parents and vegetative characteristics of progenies were observed among genotypes. Results of simple correlation analysis of fruit characters showed significant positive and negative correlations between some traits such as fruit length and width, fruit skin thickness and number of seeds and pulp per fruit, fruit pH and EC, seedling height and diameter and leaf number, progenies leaf and petiole length and width and leaf length, width and leaf number. Cluster analysis using all traits, divided genotypes into two main groups at distance of 25. Most genotypes (28) placed in the first group while six genotypes in the second group, which had the highest number of seeds per fruit and maximum fruit skin thickness and weight. First cluster was divided into two subgroups at distance of 14. Genotypes of the first group had more seeds per fruit and higher fruit skin thickness than the second group. They had also minimum soluble solid content. The second group had the lowest fruit skin thickness and lower number of seeds per fruit. This group had more soluble solid content than the other groups. Cluster analysis of vegetative characters using all traits separated lemons and Cleopatra from other genotypes. These genotypes had the highest number of leaves, but smaller in size than other genotypes and had the highest number of thorns.