اثربخشي بازي‌درماني گروهي بر ارتباط كودكان 5 تا 8 سال مبتلا به اختلال اتيسم با عملكرد بالا

Research Paper: Effectiveness of Group Play Therapy on the Communication of 5-8 Years Old Children With High Functioning Autism

هدف یكی از ملاك‌های تشخیصی اختلال اتیسم، آسیب به مهارت‌های ارتباطی فرد است كه مشكلاتی را در فراگیری مهارت‌های زبانی و گفتاری به‌وجود می‌آورد. امروزه استفاده از بازی‌درمانی با هدف حمایت از كودكان با اختلال اتیسم رواج یافته است. بازی‌درمانی رویكردی فعال است كه به كودك اجازه می‌­دهد تا احساسات هشیار و ناهشیار خود را به‌واسطه بازی آشكار كند. این مطالعه با هدف تعیین اثربخشی بازی‌درمانی گروهی بر ارتباط كودكان 5 تا 8 سال مبتلا به اختلال اتیسم با عملكرد بالا انجام شد. روش بررسی پژوهش حاضر مطالعه‌ای آزمایشی با طرح پیش‌آزمون‌پس‌آزمون با یك گروه كنترل بود. از جامعه آماری كودكان پسر 5 تا 8 ساله مبتلا به اختلال اتیسم، 12 كودك مراجعه‌كننده به بنیاد خیریه كودكان اتیسم در سال 1392، به‌شیوه هدفمند انتخاب شدند. معیارهای ورود كودكان به مطالعه شامل این نكات بود: تشخیص اختلال اتیسم با عملكرد بالا، باسوادبودن والدین برای تكمیل پرسش‌نامه، مبتلانبودن كودك به اختلال‌های بینایی و شنوایی و جسمی‌حركتی مانند فلج مغزی و حضورنداشتن در جلسات مداخله بازی‌درمانی مشابه به‌طورهم‌زمان. كودكان به‌صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و كنترل (هر گروه 6 نفر) قرار گرفتند. گروه آزمایش افزون‌بر خدمات آموزشی بنیاد خیریه (شركت در جلسات كاردرمانی ذهنی و جسمی و گفتاردرمانی)، در 20 جلسه 45 تا 60 دقیقه‌ای (3 جلسه در هفته) بازی‌درمانی گروهی شركت كردند؛ ولی گروه كنترل فقط خدمات آموزشی و درمانی روزانه بنیاد خیریه را دریافت كردند. افراد هر دو گروه از نظر مهارت‌های ارتباطی قبل و بعد از بازی‌درمانی گروهی و 2 ماه پس از آن، با استفاده از مقیاس رتبه‌بندی اوتیسم گیلیام (گارس) ارزیابی شدند. داده‌های به‌دست‌آمده از مرحله پیش‌آزمون و پس‌آزمون با استفاده از تحلیل كوواریانس تجزیه‌وتحلیل شد. به‌منظور بررسی پایداری اثر مداخله (2 ماه پس از آخرین جلسه بازی‌درمانی) آزمون اندازه‌گیری مكرر به‌كار رفت. یافته‌ها نتایج تحلیل كوواریانس نشان داد كه بازی‌درمانی گروهی بر ارتباط كودكان مبتلا به اختلال اتیسم با عملكرد بالا تأثیر معنادار می‌گذارد. همچنین نتایج آزمون اندازه‌گیری مكرر بیانگر آن بود كه این تأثیر پس از 2 ماه پیگیری باقی می‌ماند (001/0>P). نتیجه‌گیری از پژوهش حاضر نتیجه گرفته می‌شود كه بازی‌درمانی گروهی به‌عنوان فعالیتی با قابلیت انطباق‌پذیری درخور توجه، نوعی وسیله برای درك و برقراری ارتباط با كودك به‌شمار می‌رود و نتایجی از این دست را در كودك به‌دنبال دارد: 1. در برقراری ارتباط با دیگران از نمادهای غیركلامی استفاده كند؛ 2. ادراكش را گسترش دهد؛ 3. اضطراب كمتری را تجربه كند؛ 4. با كاوش درزمینه تعارض‌های پیرامون خود احساسات خود را بروز دهد؛ 5. خلأ بزرگ بین تجارب و ادراك خود را برطرف كند و از این طریق بتواند به بینش و حل‌مسئله دست یابد. در بازی‌درمانی گروهی كودك شیوه همكاری و تبادل با دیگران و رعایت حقوق آن‌ها را می‌آموزد و طبیعی به‌نظر می‌رسد كه كودك بتواند در مقابل كمك‌خواهی دیگران پاسخگو باشد و به‌هنگام بروز مشكلات در حین بازی، بردباری و صبوری نشان دهد و از این طریق، مهارت ارتباط را در خود ارتقا بخشد. بنابراین بازی به‌عنوان یك روش آموزشی و درمانی مناسب برای ارتقای مهارت‌های ارتباطی كودكان با اختلال اتیسم به‌شمار می‌­رود.

Objective Communication deficiency is one of the diagnostic criteria for autism, which leads to difficulty in learning speech and linguistic skills. Nowadays, it is common to use play therapy for supporting children with autism. Play therapy is an active approach that helps a child to reveal his conscious and unconscious feelings through playing. The present study aimed to determine the effectiveness of group play therapy on the communication skills of children with high functioning autism. Materials & Methods The present research was an experimental study, including a pretest and posttest design with a control group. Twelve 5-8 years old boys with high functioning autism were selected purposively from the Autism Charity Foundation in Tehran in 2013. All subjects were included according to get a diagnose of high functioning autism, literacy of parents to complete the questionnaire, lack of sensory disorders such as visual or auditory disorders, lack of physical or motor disorders such as cerebral palsy, not attending to the same play therapy intervention program simultaneously. All subjects were assigned randomly to the experimental and control groups (6 children in each group). The experimental group participated in 20 sessions (three times a week; 45 to 60 minutes for each session) and received group play therapy along with the routine program (mental and physical occupational therapy, and speech therapy). However, the control group received only the routine program. The communication skills of all the children were evaluated using the Gilliam Autism Rating Scale (GARS) before, at 20th session, and 2 months after the intervention. The collected data from two situations (pre-test, post-test) were analyzed by analysis of covariance. Repeated measure test was used to determine the lasting effect of group play therapy on the communication of boys after two months follow-up. Results The findings of the analysis of covariance showed that the group play therapy significantly influenced the communication of male children with high functioning autism. In addition, it was found that the effects of the group play therapy lasted significantly on the communication skills of the children even at two months follow-up (P<0.001).  Conclusion It is concluded that the group play therapy can help the children to understand and communicate well. This therapy can be used as a complementary training and therapeutic method for children with high functioning autism to help improve their communication deficiencies.