رابطه متقابل حقوق و اخلاق در فضاي سايبر

با توسعه سريع و انفجارگونه فناوري اطلاعات و ارتباطات، تمام عرصه هاي زندگي بشر از جمله اخلاق و حقوق، دستخوش چالش هاي ناشي از آن شده و نوع جديدي از ارتباطات و تعامل ميان انسان ها در فضاي سايبر، شكل گرفته است. صرف‌نظر از تمام جنبه هاي مثبت و مزاياي اين فناوري، آنچه از نظر اخلاقي مشهود است زوال و انحطاط اخلاقي در عصر اطلاعات است. اين فناوري نوظهور باعث سهولت در دسترسي به سايت هاي مستهجن، سرقت اينترنتي، جاسوسي، نقض حريم خصوصي و مالكيت فكري، هتك حرمت و افول كرامت انساني شده است. از طرفي پيچيدگي و ابهام در مسائل حقوقي پيش آمده، از ديگر تبعات اين فناوري است كه اگر مهار نشود؛ تهديدي جدي براي نظم و امنيت جهاني است. در اين مقاله با بررسي و شناخت مكاتب اخلاقي و حقوقي، رابطه متقابل بين آنها در مواجهه با فضاي سايبر و عوامل مرتبط با آن با ارائه يك مدل مفهومي بررسي مي شود. تحقيق از نظر هدف، كاربردي و از لحاظ روش جمع آوري داده ها تحليليپيمايشي است. با استفاده از نرم‌افزار Smart PLS مدل مفهومي برازش شده و شاخص‌هاي فضاي سايبر در دو مقوله اخلاق و حقوق، براي ساماندهي فضاي سايبر مورد ارزيابي و مقايسه قرار مي‌گيرند. آموزش و آگاهي رساني در زمينه مخاطرات و تهديدات، تبليغ و ترويج مفاهيم اخلاقي و ديني در فضاي مجازي، تدوين پيوست هاي اخلاقي و حقوقي قبل از ورود فناوري هاي جديد به كشور از جمله راه كارهاي پيشنهادي براي حركت به سمت فضاي سايبر مبتني بر اخلاق و قانون مداري است.