سنجش معيارهاي سرزندگي اقتصادي بازارهاي تاريخي ايران با رويكرد بازآفريني؛(مطالعه موردي: بازار تاريخي قزوين)

Evaluation of economic vivaciousness criteria in historic bazaars of Iran: developing a recreation point of view: the case of Qazvin historic bazaar

توجه به بافت هاي فرسوده تاريخي و رفع ناپايداري آنها، به موضوعي جدي و محوري تبديل شده، به گونه اي كه سازمان هاي ذي ربط را به تكاپوي سامان دهي و بازآفريني بافت هاي مذكور سوق داده و لزوم مداخله در اين بافت ها را در دوره هاي مختلف زماني مطرح نموده است. پيوستگي و هماهنگي ميان اجزاي فضا و فعاليت هاي آنها در بافت هاي تاريخي ايران باعث شده است كه فضاهاي شهري بر مبناي استخوان بندي و ساختار فضايي بافت به وجود آيد. بازار قزوين، زماني محل كانون ثروت و قدرت شهر قزوين و حتي نيازهاي منطقه اي خود بوده است، در حالي كه در شرايط كنوني از حيث اقتصادي عملكرد خود را از دست داده است. مقاله حاضردر پي رسيدن بازار قزوين به سرزندگي اقتصادي با رويكرد بازآفريني مي باشد. روش تحقيق در اين مقاله تحليلي – توصيفي، و ابزار گردآوري اطلاعات شامل روش هاي كتابخانه اي، پرسشنامه اي و ميداني است. روش نمونه به صورت تصادفي ساده بوده و جامعه هدف اصناف، كارشناسان و مراجعين به محدوده انتخاب شده است. در اين پژوهش از ابزار Spss و Expert Choice استفاده شده است و به وسيلۀ AHP و SWOT تحليل شده است. يافته هاي اين پژوهش نشان مي دهد، مهم ترين دلايل عدم بروز سرزندگي اقتصادي در بازار، عدم بازسازي و بهبود شكل و بناي بازار با وزن 4/4 و همچنين كم رنگ بودن نقش فرهنگي بازار با وزن 3/4 بدست آمد، و بازار در صورتي مي تواند به سرزندگي اقتصادي برسد كه توسط سه بازآفريني فيزيكي، فرهنگي اجتماعي و كاركردي بررسي شود. نتاج حاصل از اين پژوهش بازگوي اين مطلب است كه بازار قزوين براي رسيدن به سرزندگي اقتصادي به بازآفريني كاركردي نيازمند است.

Focusing on eroded and historic textures and trying to provide remedy for their instability is becoming  a serious and pivoted subject for the ancient bazars of Iran ,therefore,  relevant organizations began to order and recreate such textures, and felt the necessity for intervention in line with preserving this textures in different time series. Coherence and concordance between parts of space and their acts in historic textures of Iran has caused the fact that urban spaces come in to existence according to skeleton and spatial structure of texture in Iran. At a time, Qazvin s bazaar has been a head quarter of wealth and power in Qazvin and even in its regional needs. While in present condition it has lost its operation with respect to its assumed economic profit. This essay is trying to reach on Qazvin’s bazaar vivaciousness with recreation point of view. Research method in this essay is analyticdescriptive, and tools of collecting data include library methods, questionnaire and field methods. Sample selection is simple random and target community is traders, experts and applicants. SPSS and Expert Choice are used in this investigation and the data is analyzed via AHP and SWOT. Findings of this survey show that the most important reasons for nonexistence of economic vivaciousness in bazaar is proved to be the lack of recreation and improvement in form and construction of bazaar with weight of 4. 4 and also weak cultural role of bazaar with weight of 4. 3, and bazaar can reach economic vivaciousness when it can be considered via physical, culturalsocial, and applied recreation. Findings of this essay show that Qazvin’s bazaar needs operational recreation to reach on economic vivaciousness.