پژوهشي در مالكيت گنج و ميراث فرهنگي و قوانين مربوط به آن

Treasure and heritage property law and statute law in Iran

در قوانين موجود درباره گنج و ميراث فرهنگي، موارد قابل توجهي از محدود ساختنِ مالكيتهاي خصوصي گنج، دفينه و آثار تاريخي فرهنگي ديده مي شود, از جمله ماده 562 قانون مجازات اسلامي كه هرگونه كاوش به قصد به دست آوردن اموال تاريخي – فرهنگي را ممنوع دانسته و مرتكب را به حبس از شش ماه تا سه سال و ضبط اشياي مكشوفه محكوم مي كند. و كسي كه اين اموال را بر حسب تصادف بدست آورده و نسبت به تحويل آن اقدام ننمايد را به ضبط اين اشياء محكوم مي نمايد؛ اين در حالي است كه بر اساس حكم اولي اسلام اين تضييق هاي قانوني، مشروع نيست. سوال مطرح اين است كه اين عدم مشروعيت، بر چه مبنايي استوار است و راه هاي مشروعيت بخشي به آنها چيست؟ آيا احكام شرعي براي همگامي با مسايل مستحدثه و شرايط جديد نيازمند بازنگري است يا اين كه قوانين موجود بايد براي مطابقت با شرع مورد بازبيني قرار گيرند تا اين دوگانگي برطرف شود؟ آنچه از اتفاق نظر و اجماع فقهاي معظم شيعه تا به امروز و روايات كثيره يا متواتره در اين باب بدست ميآيد اين است كه گنج و اثر يافت شده با شروطي خاص، از آنِ يابنده است و وي، صرفاً خمسِ آن را بايد به حكومت اسلامي پرداخت نمايد. با تفحص در سخنان اهل سنت، آنان را نيز موافق اين راي و نظر مي يابيم. بنابراين، هيچ وجهي براي روش متداول ضبط گنج و اثر كشف شده از يابنده و قائل نشدن حقي براي وي و تحديد مالكيتش، وجود ندارد؛ مگر اينكه با يكي از وجوه ذكر شده در متن مقاله، توجيه شود. پژوهش حاضر، راهكار مناسب در اين باب را، بازنگري در قوانين 80 ساله اين حوزه ، روشن ساختن مرزهاي مبهم مالكيت اين آثار، و تأمين امنيت مالكيت، دانسته است.

The existing laws on cultural heritage treasure, significantly limiting the private ownership of treasure, treasure and historical monuments culture is seen, including Article 562 of the Penal Code to acquire property that any exploration of the historical cultural prohibited, and committed to prison from six months to three years and sentenced to capture objects artifacts. This question is not legitimate, and ways of legitimizing rests on what basis do they? Is it legal provisions need to be revised to cope with new situations or problems Msthdsh and that existing laws must be reviewed to comply with the law, this ambiguity is resolved? What is the consensus of the Supreme Shiite scholars today and traditions Mtvatrh Ksyrh or get in the door it is a treasure and will work with the special provisions, and he got it, it should be just the fifth Islamic pay. Focus on the words of the Sunni vote and comment on them as we agreed. Therefore, there is no way for routine recording of treasure recovered from his right to disallow or limit discovery and property do not exist unless one of the aspects mentioned in the text is justified. Study, the appropriate remedy in this regard, the 80year review of the legislation in this area to clarify the vague boundaries of ownership, and secure ownership is known