بررسي انواع هنجارگريزي در جريان شعري شعراستان بر اساس الگوي ليچ

Review of Deviations in the "Sherastan" based on the pattern Leech

هنجارگريزي يكي از شيوه هاي موثر در برجسته سازي زبان و آشناييزدايي از آن است كه در شعر كاربرد بسيار دارد. اين اصطلاح كه به دنبال انتشار نظريات شكلوفسكي، تينيانوف و ياكوبسن در زمينه آشناييزدايي در نقدهاي فرماليستي مورد استفاده قرارگرفت، دربرگيرنده روش ها و ابزارهاي ادبي و زباني است كه جهان متن را در نظر مخاطب بيگانه مي كند و با ايجاد مكث و به تاخير انداختن درك مخاطب از اثر، سبب گسترش معناي متن و در نتيجه ايجاد لذت ادبي مي‌شود. شعر معاصر ايران، به ويژه در دوره هاي اخير با استفاده از هنجارگريزي به شكل هاي مختلف، در پي توليد زيبايي و خلق آثاري متفاوت برآمده است تا با ساختارهاي گوناگون جامعه هماهنگ باشد. جريان ادبي شعراستان يكي از گونه‌هاي جديد شعر فارسي است كه با ادغام مينيمال داستان واره هاي به هم پيوسته با بهره-گيري از فضاي تاويل پذير شعر در سطوح مختلف متن اعم از معنا، سبك، نحو، شكل نوشتار و... به هنجارگريزي پرداخته و با توجه به همين امر توانسته است به ابداع طرز تازه اي در شيوه هاي آفرينش شعر در محيط ادبي ايران بپردازد. اين پژوهش بر آن است تا با روش توصيفي- تحليلي در حوزه مكتب ساختگرايي و طبق الگوي هنجارگريزي ليچ به بررسي هشت گونه هنجارگريزي در جريان ادبي شعراستان بپردازد. اشعار مورد استفاده در اين پژوهش از دو مجموعه «عباخوان» و «نديمه نورد» اثر وحيد ضيايي برگزيده شده اند كه تنها آثار چاپ و منتشر شده از اين نوع ادبي هستند. نتايج حاصل از اين بررسي بيان‌كننده تاثير قابل توجه گونه هاي مختلف هنجارگريزي در توليد شعراستان است؛ چنان كه گويا هنجارگريزي اساسي ترين عنصر در شكل گيري متن آن مي باشد.

Deviations is one of the effective ways of highlighting in language and familiar tool that has many applications in poetry. This term that followed the publication of Yury Nikolaevich Tynyanov and… opinions Trading research tool was used in formalist criticism. Deviations contact the effect, expanded the meaning of the text and therefore the production of literary pleasure. Contemporary Iranian poetry, especially in recent times, Performance with the use of deviations in different ways, in different works of beauty and creating a harmonious society is emerging with different structures. Sherastan is One of the new varieties of Persian poetry that With Merger minimal integration so interconnected stories deviation at different levels of meaning, whether text, style, grammar, and written form … And has created a new style of poetry. This study aims to describe the analytical methods in constructivist school and the deviation of the eight species Leechʹs deviations in Sherastan.