مطالعه مروري: جنبه‌هاي مرتبط با تاب‌آوري در افراد با ضايعه نخاعي

Review Paper: Aspects related to Resilience in People with Spinal Cord Injury

هدف توان‌بخشی ضایعات نخاعی فرایندی مداوم و نیازمند انطباق در تمامی جنبه‌های زندگی است. انطباق موفقیت‌آمیز با شرایط مسئله‌ساز را تاب‌آوری می‌نامند. كاردرمانگران می‌توانند در فرایند بازسازی هویت و انطباق شخص با شرایط جسمانی و روانی خود، با پرورش تاب‌آوری به او كمك كنند. تاب‌آوری نقش بسزایی در زندگی افراد با ضایعه نخاعی ایفا می‌كند و به‌عنوان مسئله‌ای بزرگ در كاردرمانی این افراد مطرح است. همچنین در مفهوم و تعریف و نیز جایگاه آن در توان‌بخشی براساس بافت و فرهنگ زندگی شخص تنوع و گستردگی دارد. فرایند تاب‌آوری به‌شدت از فرهنگ و محیط پیرامون تأثیر می‌پذیرد. هدف این مطالعه، مروری روایتی بر شواهد پیرامون جنبه‌های مرتبط با تاب‌آوری افراد مبتلا به ضایعه نخاعی بود. روش بررسی این پژوهشی مروری درباره تاب‌آوری افراد مبتلا به ضایعه نخاعی است. داده‌های مطالعه حاضر از طریق جست‌وجوی گسترده كلیدواژه‌های ضایعه نخاعی و تاب‌آوری و انطباق در پایگاه‌های اطلاعاتی الكترونیكی داخلی و بین‌المللی مانند گوگل‌اسكالر، اسكوپوس، پابمد، پروكوییست، ساینس‌دایركت و ایران‌مدكس بین سال‌های 2000 تا 2015 جمع‌آوری شد. در مرحله اول جست‌وجو براساس كلیدواژه‌های انتخابی 1823 مقاله به‌دست آمد كه پس از بررسی چكیده مقالات، 1756 مقاله به‌علت نداشتن ملاك‌های ورود یا تكراری‌بودن كنار گذاشته شد. پس از بررسی چكیده 67 مقاله، درنهایت به‌منظور بررسی نهایی 21 مقاله براساس ملاك‌های ورود به فرایند مطالعه انتخاب شد. در این بین دوازده مقاله بر عوامل زمینه‌ساز تاب‌آوری و چهار و پنج مقاله نیز به‌ترتیب بر روابط و مشاركت اجتماعی و انطباق روانی‌اجتماعی پس از ضایعه نخاعی متمركز بود.  یافته‌ها براساس مستندات بررسی‌شده تعاریف متنوعی از تاب‌آوری وجود دارد. به‌نظر می‌رسد تاب‌آوری كنارآمدن با شرایط پیش‌آمده برای فرد مبتلا به ضایعه نخاعی است؛ به‌نحوی‌كه بتواند به فعالیت‌های روزمره خود بپردازد و از سلامت روان و تحرك اجتماعی مناسب برخوردار باشد. تاب‌آوری فرایندی است كه با گذشت زمان و درخلال تعامل پیچیده فرد و زمینه اجتماعی وی رخ می‌دهد و درك می‌شود. در زمینه كنارآمدن با ضایعه نخاعی چهار مسیر ارائه شده است: حدود نیمی از افراد با ضایعه نخاعی تاب‌آوراند، 25درصد آن‌ها بهبودی را نشان می‌دهند و 12/8 و 12/5 درصد به‌ترتیب به آشفتگی با تأخیر و اختلال عملكرد مزمن مبتلا هستند. این انطباق به‌قطع متأثر از زمینه اجتماعی پیرامون فرد است؛ به‌گونه‌ای‌كه هرگونه مشكلات محیطی می‌تواند تاب‌آوری را كاهش دهد. هرچه ارتباطات محیطی بیشتر و منسجم‌تر باشد، انطباق با شرایط آسان‌تر صورت می‌گیرد؛ بنابراین ضروری است در برنامه‌ریزی توان‌بخشی این افراد به تسهیل‌كننده‌های محیطی و ارتباطی توجه داشت. خانواده و شرایط مالی مناسب نقش بسزایی در تاب‌آوری افراد با ضایعه نخاعی ایفا می‌كند. افراد تاب‌آور انطباق بهتر و سطوح پایین‌تری از افسردگی در زمان ورود به توان‌بخشی و پذیرش بیشتر ناتوانی هنگام ترخیص و رضایت از زندگی بیشتری را نشان می‌دهند. بیشترین مشكلات درباره وضعیت مالی، دشواری در حمل‌ونقل، مناسب‌سازی منزل، تحصیل، ازدواج و ارتباط اجتماعی است. تاب‌آوری به‌میزان چشمگیری تحت‌تأثیر ویژگی‌های فردی و نیز شرایط اجتماعی شكل می‌گیرد. تاب‌آوری مفهومی چندبُعدی و دربردارنده عوامل زمینه‌ای، مشاركت اجتماعی و انطباق روانی است. مذكربودن، شغل فیزیكی سبك تا متوسط پیش از آسیب، سطح تحصیلات دانشگاهی و آموزش مناسب پس از آسیب از زمینه‌سازهای تاب‌آوری و استخدام درآمدزا پس از آسیب گزارش شده است. درمقابل درك نادرست از مشكلات جسمی، شخصیت غیرفعال، نگرش منفی دربرابر مسائل و نبود حمایت‌های روانی‌اجتماعی خانواده از موانع برگشت به كار در افراد مبتلا محسوب می‌شود. هرچه موانع محیطی و خانوادگی پیشِ‌رو كمتر باشد، شخص از سلامت روان و به‌دنبال آن از انطباق بهتری برخوردار خواهد بود. عواملی نظیر شغل و تحصیلات مناسب پیش از آسیب همانند خوش‌بینی و مثبت‌اندیشی زمینه تاب‌آوری مناسب پس از آسیب را فراهم می‌كند. همچنین معنویات و خودكنترلی می‌تواند پیش‌آگهی تاب‌آوری را داشته باشد. البته نقش حمایتی محیط، به‌ویژه خانواده شخص، در این امر نیز حائز اهمیت است. نتیجه‌گیری تاب‌آوری در ضایعه نخاعی از نظر روان‌شناختی در مقایسه با زمینه جسمانی به تلاش بیشتری نیاز دارد؛ زیرا به‌دلیل پیشامد ناگهانی ضایعه نخاعی، برای انطباق با شرایط به زمان بیشتری نیاز است. معنویات، آموزش شیوه‌های مقابله با استرس، مثبت‌اندیشی، پشتكار و حمایت اجتماعی از سوی خانواده و دوستان تسهیل‌كننده‌های مهمی در تاب‌آوری افراد مبتلا به ضایعه نخاعی معرفی شده است. ازآنجایی‌كه تاب‌آوری به‌شدت از فرهنگ و محیط پیرامون تأثیر می‌پذیرد. ازاین‌رو توصیه می‌شود پژوهش‌های بیشتری در كشورمان، به‌ویژه در حیطه تبیین جنبه‌های مرتبط با تاب‌آوری آن‌ها انجام شود.

Objective Rehabilitation of the spinal cord injury is a continuous process needing adaptation in all aspects of life. Successful adaptation to challenging situations is called "resilience". Occupational therapists can help the person reconstruct his/ her identity and adapt by improving their resilience. It is also extensive and diverse in concept and definition. It is extremely influenced by the culture and environment. This study aims to narratively review the evidences published on the aspects related to the resilience of people with spinal cord injury. Materials & Methods Comprehensive electronic search of keywords including “spinal cord injury”, “resilience” and “adaptation” was done via Google Scholar, PubMed, Scopus, ScienceDirect and Pro Quest and IranMedex to find related articles published within 2000-2015 according to inclusion criteria. From the initially obtained 1823 articles, 1756 articles were omitted due to failure to satisfy the inclusion criteria or being repetitions. After actors underlying resilience and 4 and 5 articles focused on social participation and psychosocial adaptation after spinal cord injury in respect. Results As seen from the included documents, there are various definitions of resilience. Resilience was defined as coping with the conditions after spinal cord injury such that the person takes in his/ her activities of daily living with improved mental health and appropriate community mobility. It is also defined as the process that involves a complex interaction of the person with his/ her environment. There are four trajectories in terms with resilience. Fifty percent of people involved are resilient, 25 percent of them showed recovery, 12.8 percent showed delayed distress, and 12.5 percent have chronic dysfunction. This adaptation is definitely influenced by the surrounding social context since any environmental complication can lead to a decline in resilience. The more the environmental relations are, the simpler adaptation occurs. So, it is necessary to notice the communicative and environmental simplifiers in the rehabilitation program. Family and economic status have a significant role in the resilience of people with spinal cord injury. Resilient people with spinal cord injury have better adaptation and lower levels of depression while entering rehabilitation as well as show more acceptance of the disability during discharge and more satisfaction of their lives. The resilience is extensively impacted by the individual characteristics and social circumstances. The resilience is a multidimensional concept that includes contextual factors, social participation, and mental adaptation. Being a male, having a mild-to-moderate physical job, having a high academic level before the injury, and obtaining appropriate education after injury can lead to resilience and paid employment later. In contrast, misunderstanding of physical complications, passive personality, pessimism, and lack of psychosocial support from the family are barriers for being employed after injury. The less the family and environmental barriers are, the better mental health and adaptation is anticipated. Factors such as job and suitable education before the injury as well as optimism and positive attitude provide effective resilience later. Spirituality and self-control have a good prognosis for resilience. The supportive role of the environment, particularly of that of family members, is also important. Conclusion Resilience in spinal cord injury needs psychologically more attempt than the physical aspects, because it needs more time to adapt after a sudden accident. Spirituality, stress management strategies, optimism, and social support from family members and friends facilitate resilience. As resilience is impacted by the culture and environment, more studies on the explanation of the aspects related to the resilience of Iranian population is recommended.