يك ساخت ناشناخته فعل التزامي در فارسي ميانه

An Unknown Construction of the Subjunctive in Middle Persian

در زبان فارسي ميانه، مانند بسياري از زبان‌هاي ديگر، يكي از وجوه فعل التزامي است كه هم در زمان مضارع و هم در زمان ماضي كاربرد داشته، ولي در متون موجود فقط از بعضي صيغه‌هاي آن شواهدي در اختيار است. ماضي التزامي در فارسي ميانه كم‌كاربردتر از مضارع التزامي است و ظاهراً محدود است به بعضي افعالي كه از ماده يا بن ماضي فعل و فعل معين h?d ساخته شده‌اند. با اين حال، صورت ديگري از افعال التزامي هم در متون موجود به كار رفته كه از ماده ماضي و صرف مضارع فعل b?dan ساخته مي‌شده و در كتاب‌هاي دستور ذكري از آن نشده است. اين ساخت در فارسي جديد (يا فارسي دري) هم استمرار پيدا كرده و منشا آن را نيز مي‌توان در ساخت‌هاي فعلي تركيبي زبان‌هاي ايراني باستان (يعني اوستايي و فارسي باستان) نشان داد.

The Subjunctive mood is one of the verb moods in Middle Persian, like many other languages. This mood has had usage both in the present and also in the past, but in the extant texts just a few of its inflectional forms are available. The past subjunctive has a considerable less frequency in comparison with the present subjunctive, and it is confined to some of verbs which are made with the past stem and the auxiliary verb h?d. Nevertheless, in the existing texts there is another form of the past subjunctive which is made by the past stem and the present inflection of the verb b?dan. In the grammars of Middle Persian there is no mention of this latter construction. The use of this construction is continued in New (=Dari) Persian and it is possible to find its origins in the Ancient languages (Avestan and Old Persian).