روند اثرات فقرزاي هزينه پرداخت مستقيم از جيب سلامت در استان‌هاي كشور در دوره زماني 1393-1387

The Trend of Impoverishing Effects of Out-Of-Pocket Health Expenditure in Iranian Provinces in 2008-2014

مقدمه و اهداف: یكی از شاخص‏های پایش حفاظت مالی عادلانه در نظام‏های سلامت، برآورد درصد مواجهه با فقر‏ناشی‏از پرداخت‏‏از جیب سلامت می‏باشد. هدف این مطالعه اندازه‏گیری درصد خانوارهای مواجهه‏یافته با فقر ناشی‏از پرداخت‏‏از جیب سلامت در استان‏های ایران 1393-1387می‏باشد. روش كار: مطالعه توصیفی و گذشته نگر حاضر بر روی داده‏های حاصل از پیمایش هزینه-درآمد-خانوارهای شهری و روستایی انجام پذیرفت. درصد خانوارهایی كه پس از كسر هزینه‌های سلامت زیر خط‏فقر قرار می‌گیرند محاسبه شد. خط فقر به تفكیك مناطق شهری و روستایی، بر اساس مخارج خوراك خانوارها محاسبه شد. برای بررسی روند پراكندگی این شاخص بین استان‌های كشور از شاخص ضریب ‏تغییرات استفاده شد. از آمار توصیفی و آزمون من-ویتنی‏یو برای تحلیل داده‏ ها استفاده شد. نتایج: استان‏های گلستان،‏خراسان‏شمالی و كرمان به ترتیب ببشترین فقر‏ناشی‏از پرداخت‏‏از جیب سلامت را داشتند. بعلاوه استان‌های البرز، تهران و بوشهر به ترتیب كمترین فقر ناشی از پرداخت از جیب سلامت را نشان دادند. در تمامی سال‌های مورد مطالعه، متوسط فقر ناشی‏از پرداخت‏‏از جیب سلامت در مناطق روستایی بیشتر از مناطق شهری استان‌ها بود و از نظر آماری اختلاف معنادار بود. ضریب تغییرات برای پراكندگی استانی این شاخص درصد روند ثابتی نداشت. نتیجه‏ گیری: نتایج این مطالعه شواهد مناسبی برای سیاست گذاران به منظور تأثیر مخارج پرداخت از جیب سلامت بر فقر خانوارها در استان‌ها فراهم می ‏آورد. به منظور كاهش فقر ناشی‏از پرداخت‏‏از جیب سلامت، علاوه بر كاهش سهم پرداختی مردم بابت خدمات‏سلامت، مداخلات هدفمند حمایتی برای قشر آسیب‌پذیر و كم ‏درآمد جامعه بویژه روستاها نظیر توسعه یارانه‏های سلامت و بهبود بسته‏های خدمتی بیمه ضروری است.

Background and Objectives: One of the fair financial protection indexes in monitoring health systems is estimating impoverishment due to health care expenditure. The aim of this study was to measure the percentage of households impoverished due to out-of-pocket(OOP) payments in Iran provinces during2008-2014. Methods: The present retrospective descriptive study was conducted based on data from Household Income and Expenditure Survey in both rural and urban households. The proportion of households that moved below the poverty line after deducting health care costs was calculated. The poverty line for urban and rural areas was calculated based on household food expenditure. To show the provincial dispersion of the index during this period, the coefficient of variation(CV) was used. Mann-WhitneyU test and descriptive statistics were used to analyze the data. Results: Golestan, North Khorasan, and Kerman had the highest impoverishment rate due to OOP Moreover, Alborz, Tehran, and Bushehr had the lowest impoverishment rate due to OOP. In all the study years, the average impoverishment due to OOP was significantly higher in rural areas compared to urban areas. Provincial dispersion CV for this index did not have a constant trend. Conclusion: The results of this study provide valuable evidence for policy-makers to estimate the impact of OOPs on household impoverishment. In order to reduce impoverishment due to OOP, supportive targeted interventions for vulnerable and low-income households, especially rural households, in addition to decreasing the share of OOP, are essential, such as developing health subsidies and improving insurance service packages.