تعيين رابطه هدايت هيدروليكي اشباع و تخلخل مؤثرتحت شرايط مديريت سطح ايستابي شوركم‌عمق

Determine the relation of saturated hydraulic conductivity and effective porosity under shallow saline water table management

يكي از راه‌هاي مقابله با بحران آبي،استفاده از آب‌هاي نامتعارف (مانند آب‌هاي شور زيرزميني) با مديريت زراعي مناسب براي جلوگيري از اثرات منفي است.استفاده از اين آب‌ها، ممكن است بر هدايت هيدروليكي اشباع تأثير بگذارد. اما اندازه‌گيري مستقيم هدايت هيدروليكي اشباع مستلزم صرف هزينه و وقت زيادي است. لذابه‌منظور بررسي اثر شوري و عمق سطح ايستابي با مديريت خاكپوش بر هدايت هيدروليكي اشباع و تخلخل مؤثر و نيز يافتن رابطه‌اي بين آن‌ها براي اين شرايط، آزمايشي لايسيمتري در قالب كرت‌هاي دو بار خردشده بر پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه سطح شوري آب زيرزميني (4S1=<8S2= و 12S3=دسي‌زيمنس‌برمتر)، دو سطح عمق سطح ايستابي (90 D2=‌ و 60 D1= سانتيمتر) و دو سطح پوشش خاك (M1= بدون مالچ و M2= برگ خرد شده خرما) در سهتكرار انجام شد.قبل از شروع آزمايش و15 ماه بعد از اعمال تيمارها، هدايت هيدروليكي اشباع و تخلخل مؤثر اندازه‌گيري شد. اثر تيمارهاي مورد اشاره دربالا بر ايندو پارامتر در سطح پنج درصد معني‌دار نبود. البته تيمار داراي مالچ باعث كاهش غلظت املاح در عمق ريشه، رشد بيشتر نهال و ريشه و به‌تبع‌آن افزايش هدايت هيدروليكي اشباع نسبت به تيمارهاي بدون مالچ شد. براي برآورد غير مستقيم هدايت هيدروليكي اشباع، بين اين پارامتر و تخلخل مؤثر روابط مختلفي برازش شد كه بهترين رابطه بين Ln(KS) و تخلخل مؤثر يك معادله سيگموييدي با ضريب تبيين 73/0 به‌دست آمد.

One way to deal with the water crisis is the use of unconventional waters (such as subsurface waters) with a good crop management. The use of these waters may affect the saturated hydraulic conductivity. But the direct measurement of saturated hydraulic conductivity requires spending a lot of time and cost. A lysimeter experiment was conducted in order to investigate the effect of water table salinity and depth management on saturated hydraulic conductivity and effective porosity and to determine the relation between them. The statistical design was a splitsplit plot arrangement of a randomized complete block design with three replicates in each treatment. Treatments included 3 levels of groundwater salinity (main plot; S1=<4, S2=8 and S3=12 dS/m) and 2 levels of water table depths (sub plot; D1=60 and D2=90 cm) and 2 levels of soil surface cover (sub plot, M1= no mulch and M2= date palm leaves mulch). Before starting of the experiments and 15 months after treatment, saturated hydraulic conductivity and effective porosity were measured. The treatments had no effect on these parameters at 5% level. But mulch treatments decreased soil salinity and increase seedling growth and root volume. As a result, these treatments increased the saturated hydraulic conductivity. The relation between saturated hydraulic conductivity and effective porosity were investigated using regression analysis. The best fit between Ln (KS) and values was achieved by a sigmoidal function (R2=0.73).