مقايسه‏ دو روش تعيين مناطق مستعد خطر زمين‏لغزش در آبخيز زيارت استان گلستان

زمين‏لغزش از حوادث غيرمترقبه‏اي است كه در مناطق مختلف كشور خسارات مالي و جاني زيادي به بار آورده است. حوزه‏‏هاي شمالي كشور از جمله مناطق مستعد وقوع زمين‏لغزش است و دخالت‏هاي انساني نيز موجب تشديد اين خطر و خسارت‏هاي آن شده است. در اين پژوهش تعيين مناطق مستعد زمين‏لغزش با مدل دومتغيره‏ي وزني AHP و مدل غيروزني LRNF در آبخيز زيارت گرگان مورد ارزيابي قرار گرفت. با بازديدهاي ميداني و اطلاعات محلي، نقشه‏ي پراكندگي زمين‏لغزش تهيه گرديد. با مرور منابع و بررسي شرايط آبخيز زيارت، چهار عامل فاصله از گسل، فاصله از آبراهه، بارش و زمين‏شناسي به‏منزله‏ي عوامل موثر بر زمين‏لغزش انتخاب و نقشه‏هاي خطر لغزش با پنج كلاس تهيه شدند. بر اساس نتايج، در مدل دو متغيره حدود 4/4 درصد مساحت منطقه در پهنه‏ي خطر خيلي‏زياد و 5/14 درصد در پهنه‏ي خيلي‏كم، و در مدل غيروزني LNRF حدود 6/14 درصد از مساحت منطقه در پهنه‏ي خطر خيلي‏زياد و 8/8 درصد در پهنه‏ي خيلي‏كم قرار مي‏گيرند. مقايسه‏ي پهنه‏هاي خطر در هر دو روش پهنه‏بندي خطر زمين‏لغزش، با استفاده از شاخص نسبت تراكمي (DR)، نشان داد كه با افزايش درجه‏‏‏ي خطر، قابليت تفكيك ميان پهنه‏هاي خطر افزايش مي‏يابد كه نشان‏دهنده‏ي قابليت شاخص مذكور در مقايسه‏ي نتايج است. ارزيابي صحت مدل بر اساس شاخص‏ جمع مطلوبيت (QS) و شاخص دقت (P) به ترتيب در مدل آماري دو متغيره‏ي وزني AHP به ميزان 81/0 و 96/0 در مدل غيروزني LNRF حدود 27/0 و 89/0 است، كه بر اين اساس مدل آماري دو متغيره‏ي وزني AHP به‏منزله‏ي مدل برتر معرفي گرديد.