ارزيابي كمّي ريسك خشكسالي كشاورزي درچند نمونه اقليمي كشور

Agricultural Drought Risk Assessment for different climate region

خشكسالي پديده آرام و خسارات زاي طبيعت مي‌باشد كه تمام اقليم‌ها را تحت تأثير قرار مي‌دهد.اين پديده خسارتهاي فراواني را بويژه در سالهاي اخير به بخش كشاورزي كشور وارد آورده است و اين امر وجود يك سيستم پيش آگاهي و برآورد ميزان ريسك ناشي ازخشكسالي كشاورزي را بيش از پيش لازم مي سازد. هدف اين مطالعه كمّي كردن ريسك خشكسالي كشاورزي و مقايسه آن بر اساس نوع محصول و نوع اقليم مي باشد‌.جهت دستيابي به اين مهم از مفهوم كمّي ريسك كه عبارت است از حاصلضرب ميزان بليه درآسيب پذيري استفاده گرديده است.بنابراين در اين مطالعه به مقوله ريسك با توجه به هر دو مؤلفه آن يعني بليه و آسيب پذيري نگريسته شده است.  با توجه به اينكه تأثير خشكسالي كشاورزي بر اراضي ديم برخلاف اراضي فارياب ، بطور مستقيم مي‌باشد‌ ، 14 منطقه ديم خيز كه در گستره كشورمان قرار دارند به عنوان مناطق مطالعاتي انتخاب شدند و اطلاعات هواشناسي اين مناطق با پايه آماري 30 ساله استخراج گرديد. همچنين گندم و جو كه از محصولات استراتژيك مي‌باشند به عنوان محصولات مورد مطالعه انتخاب شدند .پس از محاسبه ريسك خشكسالي گندم و جو بر اساس مفهوم كمّي ريسك براي 14 منطقه مورد مطالعاتي ، مقدار ريسك به لحاظ نوع محصول و درجه خشكي مورد بررسي قرار گرفتند. نتايج نشان دادند اول اينكه به جز گرگان، در بقيه مناطق ميزان ريسك خشكسالي گندم از ريسك خشكسالي جو بيشتر مي باشد.به عبارتي ديگرخطر خشكسالي بر روي جو كمتر از گندم مي باشد.در مورد گرگان اين امر ناشي از رطوبت بسيار بالاي اين منطقه مي‌باشدو دوم اينكه مقايسه ريسك خشكسالي با درجه خشكي مناطق نشان داد كه ريسك خشكسالي كشاورزي در مناطق خشك بيشتر از ريسك خشكسالي كشاورزي در مناطق مرطوب مي باشد.