تقسيمات سياسي و ساختار تشكيلاتي ايالت فارس در دوره قاجار (1210-1313 ق)

در دوره قاجار، اگرچه به دنبال انتخاب تهران به عنوان پايتخت و در پي آن تعيين تبريز به عنوان وليعهدنشين، شهر شيراز اهميت سابق خود را از دست داد؛ ولي ايالت فارس به عنوان پايتخت زنديه و محل استقرار وليعهد در سالهاي آغازين حكومت قاجار و همچنين به علت نزديكي به خليج فارس در دوره قاجار، داراي اهميت فراوان بود. در اين زمان اين ايالت از تقسيمات داخلي و همچنين اركان حكومتي و تشكيلاتي مختص به خود برخوردار بود كه در فراز و نشيب اين دوره تاريخي دچار تغيير و تحولاتي شد. با شروع حكومت محمدشاه و شورش حاكم ايالت فارس سياستهايي در جهت كاهش قدرت حكام و همچنين تحديد قلمرو ايالت فارس اتخاذ گرديد. در همين راستا حكومت مركزي با استفاده از قدرتهاي سنتي اين ايالت همچون كلانتر موازنه قدرت را در اين ايالت برقرار كرد. اين مقاله با روش توصيفي تحليلي، درصدد پاسخ به اين پرسش اصلي است كه - مهمترين عوامل موثر در تغيير حدود ايالت فارس و جايگاه آن در تقسيمات كشوري دوره قاجار چه بود و حكومت قاجاريه به منظور تثبيت قدرت در اين ايالت از چه تدابيري بهره جست؟