شناسايي وجه اشتراك پيام موجود در سردرب هفت بناي عمومي دوره قاجار از طريق تحليل گفتمان نقوش به كار رفته در آنها

Identification of Common Point of Entrance Massage of Seven Qajar Public Building through Discourse Analysis of Motifs

سردرب يكي از بخش‌هاي ساختمان است كه قابليت بيان اعتقادات سازنده يا كارفرماي آن را به ناظر بنا دارد. گفتمان نقوش به‌كار‌رفته در تزيينات هر سردرب را مي‌توان همچون پيامي از سوي سازنده يا كارفرماي سردرب محسوب كرد و آنها را خواند و فهميد. گفتمان نقوش سردرب هفت بناي عمومي دوره قاجار موضوع اين پژوهش است. مساله اي كه دنبال مي‌شود نحوه شناسايي وجه اشتراك ميان پيام‌هاي نهفته در اين سردرب‌ها از طريق تحليل گفتمان نقوش به كار رفته در آنها مي‌باشد. هدف پژوهش شناسايي وجه اشتراك سردرب‌هاي منتخب در نحوه ارتباط با بينندگان يا مخاطبان بنا است. روش اصلي پژوهش توصيفي-تحليلي بود و داده‌هاي آن بر مبناي مشاهدات عيني، مطالعات كتابخانه اي و با استناد به تصاوير دست اول گردآوري شد. اين پژوهش نشان داد كه فرآيند پيام رساني در همه سردرب‌هاي منتخب با بهره‌گيري از نقوش مختلف، مضامين متفاوت و تركيب‌هاي ظريف، ولي با روش‌هاي گوناگون صورت گرفته است. مقايسه گفتمان‌هاي شناسايي‌شده در سردرب‌ها مشخص كرد كه غلبه خير بر شر وجه مشترك تمام آنهاست. علت اصلي توجه سازندگان و كارفرمايان اين سردرب‌ها به اين نوع گفتمان را مي‌توان در تمايل حكومت‌هاي قاجاري به نمايش قدرت و حقانيت سياسي، مذهبي و باستاني خود به ناظران داخلي و خارجي جستجو كرد.

Abstract: the entrance is an important part of a building that have ability to express its creator or employerʹs beliefs to viewers. Itʹs possible to count the motifs discourse as a message from entranceʹs designer or employer; so it can be read and understood. Discourse of entrances of seven public building from Qajar era is the matter of this research. The identification of common point of latent massages in this entrances through discourse analysis of motifs, is the research problem. The goal of research is identification of ways which used in seven selected cases communicating with viewers. This research went ahead with descriptive-analytical method and its data collected through direct observations, library studies and original images .This research revealed that the process of massaging in all cases have done using different motifs, various themes and delicate composition, but in different ways. Discourse analogy of selected cases showed that the victory of good over evil is common point of all cases. The main reason for the attention of designers and employers of selected entrances to this kind of discourses, can be understood through Qajar government tendency to show their political, religious and ancient power and legitimacy to domestic and foreign viewers.