مطالعه مراحل رشد و نمو و فنولوژي ژنوتيپ هاي لوبيا در شرايط آبياري نرمال و تنش كمبود آب

با توجه به اهميت فنولوژي در رشد و نمو گياهان زراعي به ويژه در شرايط تنش، اين پژوهش براي ارزيابي مراحل فنولوژيكي و تعيين روابط آنها با توليد محصول ژنوتيپ هاي لوبيا در موسسه تحقيقات اصلاح و تهيه نهال و بذر )كرج( اجراء شد. آزمايش به صورت كرت هاي خرد شده بر اساس طرح بلوك هاي كامل تصادفي در چهار تكرار انجام شد. تيمارهاي اصلي، دو سطح آبياري ( نرمال و تنش آب )و تيمارهاي فرعي، هشت ژنوتيپ لوبيا ( اختر، MCD4011 ،COS16 ،WA4531-17 ،WA4502-1 ،AND1007 ،D81083 ، و KS21486 )بود. نتايج نشان داد كه كمبود آب باعث كوتاه تر شدن طول دوره مراحل R5 ( روز تا تشكيل غنچه گل)، R6 (روز تا گلدهي ) و R7 ( روز تا تشكيل نيام )، و طولان يتر شدن مراحل R8 (روز تا پر شدن دانه ) و R9 ( روز تا رسيدن دانه ها) و دوره پر شدن دانه گرديد. اين وضعيت براي تمام ژنوتي پها يكسان نبود. لاين KS21486 با كمترين دوره رشد رويشي، زودر سترين ژنوتيپ در هر دو شرايط بود. در هر دو شرايط، طول دوره پر شدن دانه ژنوتيپ هاي لوبيا سفيد نسبت به ساير ژنوتي پها طولان يتر بود. بيشترين كاهش طول دوره پر شدن دانه متاثر از تنش، مربوط به لاين KS21486 بود. تنش در برخي از ژنوتي پها باعث تسريع رسيدگي و در بعضي ديگر باعث تاخير در رسيدگي شد. در مجموع دو سال آزمايش، عملكرد دانه بر اثر تنش كمبود آب 50 درصد كاهش نشان داد. درصد افت عملكرد متاثر از تنش، در ژنوتيپ هاي D81083 و AND1007 به ترتيب بيشترين و كمترين بود. ميانگين عملكرد دانه انواع قرمز در شرايط نرمال و تنش كمبود آب نسبت به دو نوع ديگر بيشتر بود.