اثر مديريت طولاني مدت بقايا، خاك ورزي و مصرف كود نيتروژن بر عملكرد دانه ذرت (Zea mays L.) و ويژگي هاي خاك

به منظور ارزيابي اثر مديريت طولاني مدت بقايا و كود نيتروژن بر عملكرد دانه ذرت رقم سينگل گراس 704 و ويژگي هاي خاك، يك آزمايش مزرعه­اي هفت ساله (1390-1384) در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه آزاد اسلامي قائم شهر مازندران انجام شد. تيمارهاي آزمايشي عبارت بودند از: (1) مديريت بقايا گندم در دو سطح: حفظ بقايا (+R) و حذف بقايا (-R)؛ (2) خاك ورزي در دو سطح: بدون خاك ورزي (ZT) و خاك ورزي مرسوم (CT) و (3) مقدار كود نيتروژن در چهار سطح: صفر ، 100، 200 (به عنوان شاهد) و 300 كيلوگرم در هكتار (N1-N4). نتايج نشان داد كه در پايان دوره آزمايش، تيمارهاي بدون خاك ورزي با حفظ بقايا و 300 كيلوگرم نيتروژن (ZT+RN4) و بدون خاك ورزي با حفظ بقايا و 200 كيلوگرم نيتروژن (ZT+RN3)، بهترين كيفيت خاك و بالاترين ميانگين عملكرد دانه ذرت در سال هاي1390-1389 (به ترتيب 5250 و5150 كيلوگرم در هكتار) را داشتند. كمترين عملكرد دانه در سال­هاي 1390-1389 (2150 كيلوگرم در هكتار) و ويژگي­هاي نامطلوب فيزيكي و شيميايي خاك، به تيمار بدون خاك ورزي بدون بقايا و بدون كود نيتروژن (ZT-RN1) اختصاص داشت. كربن آلي، نيتروژن كل، رطوبت، ثبات خاكدانه، مقاومت مكانيكي، اسيديته و قابليت هدايت الكتريكي ويژگي هاي مشخص كننده تفاوت كيفيت خاك در خاك ورزي مرسوم و بدون خاك ورزي بودند. ويژگي هاي خاكي كربن آلي، نيتروژن كل، ثبات خاكدانه و مقدار رطوبت، در مجموع بالاترين همبستگي را با عملكرد دانه (R= 0.87**) داشتند. يافته هاي اين پژوهش نشان داد كه تيمار بدون خاك ورزي با حفظ بقايا (ZT+R) همراه با 200 كيلوگرم نيتروژن (N3)، با بهبود خواص خاك، باعث پايداري توليد محصول ذرت خواهد شد.