تحليل گفتمان و نقد الگوي خانوادۀ مدرن مدني در ايران پس از انقلاب اسلامي

Discourse Analysis and Criticism of the Civil Modern (Liberalistic) Family Pattern in Iran after the Islamic Revolution

نويسندگان با استفاده از نظريات و روشهاي تحليل گفتماني تلاش مي كنند تا در چشم اندازي از تاريخ اجتماعي و سياسي معاصرِ جامعۀ ايران، عوامل الگوي خانوادۀ مدرن مدني را به عنوان محصول و كفايت تجربي گفتمان جامعۀ مدني در سه سطح توصيفي، تفسيري و تبييني تحليل كنند. به اين منظور، در اين مقاله الگويي تركيبي (برامده از آراي فركلاف، لاكلاو و موفه) تنظيم و به كار گرفته شده است. در مجموع، مهمترين يافته ها و دستاوردهاي تحليلي و انتقادي مقاله عبارت است از: 1 ـ الگوي خانوادۀ مدرن مدني تحت تأثير دو پارادايم «تفسيري» و «انتقادي» و برخي مباني معرفتي و نظري نظريه پردازاني همچون يورگن هابرماس و آنتوني گيدنز است. 2 ـ اين الگو بر محور مفاهيم «روابط و ارزشهاي دموكراتيك» و «اصالت فرد» مفصل بندي شده و دالّ مركزي آن «ارزشهاي جامعۀ مدني» است. 3 ـ خانوادۀ مدرن مدني با اركان هويتي جامعۀ ايران (بويژه آموزه هاي اسلامي و فرهنگ ايراني) سازگاري و تناسب ندارد.

Using discourse analysis theories and methods, the authors try to analyze the elements of the civil modern family pattern as an outcome and objective adequacy of the civil society in the three descriptive, interpretative and explanative levels in the perspective of the contemporary sociopolitical history of the Iranian society. To this end, the authors develop and employ a synthetic model (based on the views of Fairclough, Laclau, and Mouffe’s). Overall, the most important analytical and critical findings and accomplishments of the present study are as follow: 1) The civil modern family pattern is affected by two interpretative and critical paradigms as well as some epistemic and theoretical foundations of theorists such as J. Habermas and A. Giddens, 2) This pattern is articulated around the concepts of ‘democratic values and relationships’ and ‘individualism’ and its nodal point is ‘civil society values’, 3) The civil modern family doesn’t have compatibility and proportionality with the identity foundations of Iranian society, especially Islamic doctrines and Iranian culture.