بررسي رابطه بين آگاهي، نگرش و رفتار حامي محيط‌ زيست دانشجويان دختر دانشگاه قم

A Survey of the Relationship Between Environmental Awareness, Attitude and Proenvironmental Behavior of Female Students at Qom University

رفتار حامي محيط زيست يكي از عوامل مؤثر حفظ محيط زيست است كه به ميزان زيادي به آگاهي محيط‌ زيستي شهروندان بستگي دارد. اين تحقيق بر اساس نظريه بامبرگ و موزر درباره عوامل تأثيرگذار بر رفتار محيط‌زيستي، تأثير «آگاهي محيط‌ زيستي» بر «نگرش» و «رفتار محيط ‌زيستي» دانشجويان دختر دانشگاه قم را بررسي مي‌كند. روش تحقيق پيمايشي و ابزار گردآوري داده ها پرسشنامه است. حجم نمونه با استفاده از فرمول كوكران، 370 نفر و روش نمونه گيري طبقه اي است. نتايج توصيفي تحقيق نشان مي دهد: آگاهي بيشتر پاسخ‌گويان (9/57 درصد) درباره محيط زيست در حد متوسط است. نتايج استنباطي اين تحقيق نشان مي‌دهد بين متغيرهاي «آگاهي محيط‌زيستي»، «نگرش محيط‌زيستي»، «تمايل به رفتار محيط‌زيستي» و «رفتارهاي حامي محيط زيست» رابطه معني‌دار وجود دارد؛ بين «منابع آگاهي‌بخش» و «آگاهي محيط ‌زيستي» رابطه معني‌دار نيست. «آگاهي محيط‌زيستي» به صورت مستقيم، غيرمستقيم و كلي بر رفتار محيط‌ زيستي تأثير قابل‌قبولي دارد. نتايج تحليل رگرسيوني نشان مي دهد كه سه متغير مستقل باقي مانده در مجموع  فقط 6/20 درصد از واريانس متغير وابسته را تبيين مي كنند. به طور كلي يافته‌هاي اين تحقيق چارچوب نظري‌اي را كه بر اساس آن مُدل تحقيق ترسيم شد تأييد مي كنند. براي بهبود رفتارهاي حامي محيط‌‌ زيست‌ لازم است منابع آگاهي بخش تقويت شوند؛ فرايند «جامعه پذيري محيط‌ زيستي» به كمك همه سازمان ها و نهادهاي دولتي و غيردولتي و خانواده ها انجام شود و كيفيت آموزش‌ها ارتقا يابند.

The proenvironmental behavior is one of the most effective factors for protecting the environment which is heavily depending on the environmental awareness of citizens. This study explored the effect of “environmental awareness” on “attitude” and “environmental behaviors” of Qom university female students based on Bamberg and Möser’s Theory about the factors affecting environmental behaviors. Survey research method was adopted and the data collection instrument was questionnaire. In the current study, 370 participants were selected using Cochrane formula for categorical sampling. The descriptive results showed most of the students’ (57.9 %) environmental awareness seem to be at medium level.  The inferential results indicated that, there was a significant relationship between the “environmental awareness“, “environmental attitude“, “tendency for environmental behavior“ and “proenvironmental behaviors“ while no significant relationship between the awareness resources and environmental awareness was observed. “Environmental awareness” directly, indirectly and generally exerts remarkable influence on environmental behavior. The results of regression analysis showed that the three remaining independent variables explain only 20.6 % of the variance of the dependent variable. In total, the findings of the present study confirmed the theoretical framework based on which the research model was planned. For improving proenvironmental behaviors, awareness resources must be reinforced; all state and private organizations and institutes as well as families must help the process of “environmental socialization”, and education quality must be enhanced.