بررسي ويژگي هايي از زيست شناسي و مديريت شيميايي علف هرز گندم يوناني (Triticum boeticum Boiss.) در گندمزارها

به منظور شناخت ويژگي هاي زيست شناسي (بيولوژي) و بررسي امكان كنترل گندم يوناني (Triticum boeticum Boiss.)، علف هرز در حال گسترش در گندمزارهاي غرب كشور، بررسي هايي به صورت آزمايشگاهي، گلخانه اي و صحرايي در پرديس كشاورزي و منابع طبيعي دانشگاه تهران در سال 1389 به اجرا در آمد. در بررسي آزمايشگاهي براي تعيين دماي بهينه جوانه زني علف هرز گندم يوناني تيمارهاي دمايي شامل 5، 10، 15، 20، 25، 30 و 35 درجه سلسيوس و براي تعيين تحمل نسبي به تنش كم آبي، پتانسيل­هاي 0، 4-، 8- و 12- بار، آزمايشي به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي با چهار تكرار انجام گرفت. براي بررسي امكان كنترل شيميايي علف ­ هرز گندم يوناني، در بررسي گلخانه­اي و صحرا­يي تيمارهاي علف­كشي مرسوم در گندم شامل: ديكلوفوپ متيل، فنوكساپروپ-پي-اتيل، كلودينافوپ-پروپارژيل، سولفوسولفورون، مزوسولفورون+ يدوسولفورن و پينوكسادن با ميزان هاي توصيه شده در دو مرحله رشدي (مرحله 5-3 برگي و اواسط پنجه زني) بر روي دو گونه گندم زراعي و گندم يوناني اعمال شد. براي بررسي هاي گلخانه­اي و صحرا­يي آزمايش فاكتوريل در قالب طرح بلوك­هاي كامل تصادفي به ترتيب با چهار و سه تكرار در نظر گرفته شد. با توجه به نتايج به دست آمده در بررسي آزمايشگاهي مشاهده شد كه با افزايش پتانسيل اسمزي در دماهاي مختلف مولفه­هاي جوانه­زني داراي كاهش معني­داري بودند. در بين تيمارهاي دمايي، دماي 35 درجه سلسيوس بازدارنده جوانه­زني شد. نتايج بررسي گلخانه­اي نشان داد زيست­توده علف هرز در هر دو مرحله رشدي تحت تاثير تيمارهاي علف­كشي قرار گرفت. در بين تيمارهاي علف­كشي، علف كش هاي مزوسولفورون + يدوسولفورن و ديكلوفوپ متيل به ترتيب با 3 /37 و 8 /44 درصد كاهش نسبت به شاهد، كمترين و علف كش هاي سولفوسولفورون و كلودينافوپ-پروپارژيل به ترتيب با 4 /75 و 5 /77 درصد كاهش نسبت به شاهد، بيشترين كنترل زيست­توده علف­ هرز را داشتند. به­طوركلي برپايه نتايج صحرا­يي و در صورت حضور علف­ هرز T. boeticum در گندمزار كشت شده با رقم شيراز، كاربرد دو علف­كش سولفوسولفورون و پينوكسادن، با توجه به كنترل مناسبT. boeticum و آسيب و زيان كمتر به گياه زراعي توصيه مي­شود.