منابع رديف فروتن

در اين نوشته با مقايسه ي كمي و كيفي گوشه هاي رديف فروتن با رديف ميرزا عبدالله و ميرزا حسينقلي و ديگر عوامل احتمالي مؤثر در شكل گيري رديف فروتن، به جستجوي منابع اين رديف و شناسايي برخي از ويژگي هاي آن مي پردازيم. به اين منظور، گوشه هاي رديف فروتن از نظر كيفي در چهار بخش ريتميك، ملوديك، متريك و مدال، دسته بندي و با رديف هاي ميرزاعبدالله و ميرزاحسينقلي مقايسه شده اند. نتيجه ي اين مقايسه نشان مي دهد كه در هر يك از انواع گوشه ها در رديف فروتن، موارد متفاوت با رديف هاي مذكور مشاهده مي شود. اين تفاو ت ها در گوشه هاي مدال، ملوديك و ريتميك اندك اند اما ويژگي هاي منحصر به فرد در گوشه هاي متريك در رديف فروتن قابل توجه اند، چنانكه مي توان رديف فروتن را خلاصه اي از رديف هاي ميرزا عبدلله و ميرزا حسينقلي، همراه با الگوهاي ملوديك خاص فروتن و با تأكيد بر نمايش گوشه هاي مُدال و ملوديك مهم و ضربي هاي نسبتاً زياد كه اكثراً ساخته ي خود فروتن اند، دانست. پرشمار بودن قطعه هاي ضربي را مي توان مهم ترين ويژگي رديف فروتن دانست و آن را رديفي نسبتاً متريك در نظر گرفت كه نشان دهنده ي تغيير اولويت تدوين رديف از آموزش و حفظ الحان گذشته به ايجاد مجموعه اي آماده براي اجراست، و به سبب افزايش امكانات ثبت و اجراي موسيقي در زمان فروتن به وجود آمده است.