برآورد ضريب كيفيت موج هاي برشي و فشاري در پوسته شمال غرب ايران

در مطالعات مرتبط با زلزله شناسي مهندسي براي برآورد خطر لرزه اي در مناطق مختلف و همچنين تعيين دقيق بزرگا، شبيه سازي جنبش نيرومند زمين و مطالعه انرژي مخرب حاصل از زمين لرزه در حوزه نزديك تا متوسط، تخمين ضريب كيفيت امواج برشي و فشاري نقشي اساسي دارد. بدين منظور با توجه به قرار گرفتن چندين شهر بزرگ در پهنه شمال غربي فلات ايران، ضريب كيفيت امواج فشاري و برشي با استفاده از داده ­هاي هفده ايستگاه لرزه ­نگاري با بيش از 13000 زمين ­لرزه ثبت شده در شبكه مركز لرزه نگاري كشوري (IRSC) و شبكه ملي لرزه­ نگاري نوار پهن ايران (INSN) برآورد شد. براي سه گروه داده به ­ترتيب با فاصله رو مركزي كمتر از 100 كيلومتر، از 100 تا 200 كيلومتر و صفر تا 200 كيلومتر بررسي تغييرات جذب امواج حجمي در نُه نوار بسامدي، با بسامدهاي مركزي در 3، 5، 7، 10، 14، 20، 28، 38 و 47 هرتز انجام گرفت و براي هركدام از ايستگاه ها براي بسامدهاي مختلف به­ طور جداگانه ضريب كيفيت تخمين زده شد. در اين مطالعه از روش كُداي بهنجار شده براي برآورد ضريب جذب امواج فشاري و برشي حاصل از زمين لرزه به­عنوان روشي قابل اعتماد با توجه به حذف شدن اثرات چشمه و ساختگاه در مدل ­سازي انجام گرفته، استفاده شد. براي پهنه شمال غربي ايران مقادير وابستگي بسامدي ضريب كيفيت امواج فشاري و برشي در همه ايستگاه ­ها برآورد شد به­ طوري ­كه مقدار متوسط آن براي محدوده شمال غرب فلات ايران از و پيروي مي­كند. با توجه به مقادير پايين و لذا جذب بالاي امواج برشي و فشاري در پهنه شمال غرب ايران دامنه امواج حين عبور از زمين به­شدت تضعيف مي شود كه اين اثر جذب امواج لرزه­ اي، باعث كاهش خسارات ناشي از زمين لرزه­ها در فواصل مناسب از گسل ها در زمان وقوع زمين ­لرزه خواهد شد.