نگرش زنان روستايي نسبت به پيامدهاي توليد ورمي كمپوست در استان فارس

Rural Women's Attitudes Towards the Consequences of Vermicompost Production in Fars Province

با توجه به وضعيت نامناسب مواد آلي در خاك‌هاي كشور، فناوري توليد ورمي‌كمپوست، راهي بسيار مناسب براي استفاده بهينه از پسماند‌هاي آلي است. در اين راستا، به منظور تامين ماده آلي مورد نياز بخش كشاورزي و نيز اشتغالزايي براي زنان روستايي، طرح توليد ورمي‌كمپوست در استان فارس در حال اجراست. اين پژوهش با هدف بررسي نگرش زنان روستايي نسبت به پيامدهاي اجتماعي، اقتصادي، بهداشتي و زيست‌محيطي توليد ورمي‌كمپوست در استان فارس انجام شده است. جامعه آماري پژوهش را كليه زنان توليدكننده ورمي‌كمپوست استان فارس تشكيل مي‌دهند. نمونه‌گيري به روش تصادفي طبقه‌بندي شده در 40 سايت و در بين 151 نفر و با ابزار پرسشنامه انجام گرفت كه پايايي آن با استفاده از آلفاي كرونباخ (بين 0/67 تا 0/95) محاسبه گرديد. يافته‌ها نشان داد زنان روستايي نسبت به توليد ورمي‌كمپوست نگرش مطلوبي دارند. متغيرهاي نگرش نسبت به توليد ورمي‌كمپوست، انگيزه توليد ورمي‌كمپوست، تعداد اعضاي سايت و فاصله تا اولين ميدان تره‌بار، اثر مثبت، مستقيم و معني‌داري بر نگرش زنان نسبت به پيامدهاي توليد ورمي‌كمپوست دارند. نتايج بيانگر آن است كه افرادي كه چهار دوره توليد در سال دارند، درآمد بيشتري از توليد ورمي‌كمپوست كسب مي‌كنند و بر اين اساس ميانگين نگرش نسبت به پيامدهاي اقتصادي بالاتري نسبت به افرادي دارند كه دو و يا سه دوره در سال توليد دارند. همچنين ميانگين نگرش زنان عضو تشكل نسبت به پيامدهاي اجتماعي و بهداشتي توليد ورمي‌كمپوست بيشتر از افرادي است كه در سايت‌هاي خصوصي فعاليت مي‌كنند. ميانگين نگرش افرادي كه فقط از كودهاي دامي استفاده مي‌كنند، نسبت به پيامدهاي اجتماعي، اقتصادي و زيست‌محيطي توليد ورمي‌كمپوست به طور معني‌داري بيشتر از ميانگين نگرش افرادي است كه هم از كودهاي دامي استفاده مي‌كنند و هم از ديگر مواد آلي. در پايان پيشنهادهاي كاربردي براي بهبود توليد ورمي‌كمپوست از جمله ايجاد بينش در زمينه مديريت پسماند‌ها و نيز شناسايي مناطق از نظر شرايط مناسب براي اجراي طرح ارائه شده است

Vermicompost production technology is the best way to optimize the use of organic wastes, due to the poor organic matter. In order to supply organic matter for agricultural sector and creating employment for rural women, vermicomposting project in Fars province was established. This study was conducted to investigate attitude of rural women to the social, economical, environmental and health impacts of vermicompost production in Fars province. The study population included all women involved producing vermicompost in Fars province. Questionnaire was used for data gathering. Stratified random sampling was used to collect data from of 40 sites and 151 rural women producing vermicompost. The Cronbach’s Alpha coefficients were obtained between 0.67 to 0.95.The findings showed that rural women have a favorable attitude towards the production of vermicompost. Attitude towards the production of vermicompost, vermicompost production’ motives, the number of members and the distance to the vegetables fields variables have been positive, direct and significant effects on women’s attitudes towards women vermicompost impacts. Results revealed that the average attitude of producers with four production periods in a year towards the economic is more than producers who have 2 or 3 production periods in a year because they earn more income from vermicompost production. Women who work in organized production system have higher positive attitude toward social and health impacts of vermicompost production than those who work in private site. The results indicated that the average attitude of women who only use animal manure for vermicompost production toward social, economic and environmental impacts of vermicompost production significantly higher than the average attitude of women who are using animal manure and other organic materials. Finally, practical recommendations have been provided for improving the production of vermicompost especially establishment of the attitude in management of wastes and identifying appropriate with suitable conditions to implementation the projects.