ارزيابي ساختار فيزيكي و لايه‌بندي تابستاني در ستون آب منطقه ساحلي درياي خزر جنوبي

Evaluation of Physical Structure and Summertime Stratification in the Coastal Water Column of the Southern Caspian Sea

اين تحقيق براساس نتايج حاصل از تحليل داده‌هاي اندازه‌گيري شده پارامترهاي فيزيكي آب دريا ( نظير دما و فشار) در منطقه فلات قاره جنوبي درياي خزر، محدوده آب‌هاي ساحلي مجاور بندر كياشهر انجام شده است. عمليات داده‌برداري در يك گشت دريايي كه به همين منظور در آب‌هاي مرز جنوبي درياي خزر برنامه‌ريزي شده بود، توسط دستگاه نيمرخ بردار پارامترهاي فيزيكي و شيميايي آب دريا CTD مدل (IDRONAUT, OCEAN SEVEN 316) در 13 ايستگاه اندازه‌گيري و با بيشينه عمق 90 متر انجام شد. داده‌هاي برداشت شده پس از كنترل كيفيت، توسط نرم‌افزارهاي مطلب براي تحليل و نتيجه‌گيري آماده شده است. نمودارهاي ترسيم شده براساس داده‌هاي اندازه‌گيري شده به وضوح تشكيل لايه‌بندي بسيار قوي و سه لايه شامل لايه اختلاط سطحي ، شيب حرارتي و لايه آب عميق را در آب‌هاي منطقه مورد مطالعه نشان مي‌دهد. براساس نتايج تحقيق، تغييرات عمودي دما از سطح دريا تا نزديكي بستر در عمق 90 متري بين 5/295/7 درجه سانتي‌گراد مشاهده شد. در لايه اختلاط سطحي كه حدوداً 10 متر ضخامت دارد، تغييرات درجه حرارت آب دريا بين 5/2929 درجه سانتيگراد است. لايه دما شيب بسيار قوي و با ضخامت حدود 30 متر ( بين عمق‌هاي 10 تا 40 متر) و با اختلاف دمايي 20 درجه سانتي‌گراد در زير لايه سطحي تشكيل شده است. نتايج اين تحقيق نشان داد كه لايه‌بندي ستون آب در مرز جنوبي درياي خزر فصلي است و در ميانه فصل تابستان قوي‌ترين حالت لايه‌بندي را دارا است كه مي‌توان در تست، اندازه‌گيري و عملكرد ترانسديوسرهاي سونار اين مساله را در منطقه جنوبي درياي خزر مد نظر قرار داد.

Results of the field measurements using CTD profiler in the southern coastal waters of the Caspian Sea are presented. The measurements were carried out in Kiyashahr region that is located in the Guilan province, in north of Iran. The observations were done over 13 sampling station with a maximum depth of 90 m depth during a marine cruise in the southern coastal waters of the Caspian Sea. During the marine cruise, CTD probe was released into the seawater column from sea surface to the bottom near 90 m depth. The collected data showed formation a seasonal thermal stratification including surface mixed layer, Thermocline and deep water layer in the water column. Water temperature in the sea surface mixed layer (with 10 m depth) ranged between 29.529 oC. At the time of measurement in midsummer, thermocline layer had 30 m thickness and located between 1040 m depths. Vertical structure of sea water temperature indicated a sharp vertical gradient 20oC across the thermocline. Below the thermocline till sea bottom, seasonal variations of temperature were slight.