انتخاب همسر و معيارهاي آن: مطالعه‌اي در بين مردان و زنان ازدواج كرده‌ي شهر رشت

Mate selection and its criteria: A study among married men and women in Rasht City

هدف پژوهش حاضر بررسي تفاوت‌ها و شباهت‌هاي موجود در معيارهاي همسرگزيني بين مردان و زنان ازدواج كرده شهر رشت است. اين پژوهش به روش پيمايشي و با استفاده از ابزار پرسشنامه محقق ساخته در بين 400 نفر از مردان و زنان ازدواج كرده با روش نمونه‌گيري خوشه اي چند مرحله اي سيستماتيك انجام گرفته است. يافته‌ها نشان مي‌دهند كه مردان به معيارهاي جسماني و زنان به معيارهاي اقتصادي اجتماعي توجه بيشتري دارند و در ساير معيارها از جمله معيارهاي عاطفي و شخصيتي تفاوت معني‌داري مشاهده نگرديد. تحليل عاملي معيارهاي همسرگزيني نشان داد كه معيارهاي به كار گرفته شده در پژوهش حاضر به شش دسته تقسيم مي‌شوند كه اين شش معيار نيز به دو دسته معيارهاي دروني و بيروني قابل تقليل هستند. اين دسته‌بندي‌ها در مورد مردان مطابق با ديدگاه نظري پژوهش است اما براي زنان صدق نمي‌كند. از آنجا كه در جامعه ايران هنوز مردان نقش انتخاب كننده و زنان نقش انتخاب شونده را دارند، تفاوت هاي موجود در انتخاب همسر ممكن است به مشاركت پايين‌ زنان در امر همسرگزيني و وابستگي آنان به انتخاب شدن از طرف مردان ارتباط داشته باشد. بنابراين، مردان و زنان در معيارهاي دروني براي همسرگزيني مشابهت دارند، اما در معيارهاي بيروني، بر الگوهاي متفاوتي تأكيد دارند.

The present study aims to examine the differentials and similarities in mate selection criteria among married men and women. The study is based on a survey conducted in Rasht City. It includes a sample of 400 married males and females who were selected on the basis of the method of multistage systematic cluster sampling. The results indicate that physical criteria are more important for men, whereas women give greater importance to socioeconomic criteria. However, there are not significant differences between men and women in emotional and personality criteria. Further, factor analysis of mate selection criteria shows that they can be categorized into two major groups: internal and external criteria. While these categories for men accord with the theories and literature, they do not apply to women. Males in Iran still play an active role in the process of mate selection, whereas females hold a passive role that places them to the situation of being selected by males. This also leads to a lower participation of females in the mate selection process. Accordingly, although males and females share the same internal criteria, they differ in terms of external criteria in the mate selection process.