پهنه بندي احتمال رخداد بيشينه بارش روزانه در استان همدان

Zoning probability of maximum daily precipitation In Hamedan Province

از خصوصيات مهم اقليم همدان نامنظم بودن زمان بارش و ريزش حداكثر 24 ساعته در ماه‌هاي اسفند و فروردين است. اين عامل، يعني ريزش باران‌هاي شديد باعث افزايش خطر سيل در اين استان گشته است. فصل زمستان ريزش به صورت برف است و زمان ذوب آن در فروردين ماه همراه با بارش باران باعث طغيان رودخانه‌ها مي‌گردد. در ماه‌هاي ديگر سال خالي بودن زمين از پوشش زراعي و گياهي و خشك بودن خاك و ... باعث افزايش سيلاب مي‌گردد. عوامل سيل خيزي در استان همدان گوناگون و متنوع مي‌باشد. از علل مهم و مؤثر در سيل‌خيزي يك منطقه، آب و هوا، ناهمواري پوشش گياهي و ... هستند. در اين مقاله حداكثر روزانه بارش به منظور پيش‌ بيني حجم آب قابل استحصال ناشي از سيلاب‌ ها و برنامه‌ ريزي در جهت مديريت منابع آب منطقه، مورد بررسي قرار گرفته است. بدين منظور بر اساس بارندگي ‌هاي حداكثر 24 ساعته، نقشه مدل ارتفاعي و گراديان بارش و نقشه هم باران منطقه براي دوره بازگشت ‌هاي 2،10،25،50  با روش بهترين توزيع آماري براي منطقه (توزيع گمبل) برآورد و در محيط GISپهنه‌بندي شده (به روش كريجينگ) پهنه‌بندي شده با كاهش دوره بازگشت، ميزان بارش محتمل روزانه كاهش مي‌ يابد. بر اين اساس در دوره برگشت‌هاي فوق مناطق جنوب شرق و شمال غرب استان همدان (دشت كبودر آهنگ) داراي بيشترين بارش محتمل روزانه است. فراواني تعداد سيل‌هاي رخ داده در استان،  نشان دهنده اين واقعيت است كه مناطق نامبرده بيشترين و مهيب‌ترين سيل‌ها را در استان به خود اختصاص داده‌اند (سيل سال 1366منطقه كبودر آهنگ). طبق اين نقشه‌ها مناطق شرقي استان داراي كمترين بارش محتمل روزانه است. نتايج اين مطالعه مي‌تواند در پهنه‌ بندي و پيش‌ بيني سيلاب و همچنين برنامه‌ ريزي و مديريت منابع آب منطقه بكاربرده شود.

Two important characteristics of the Hamedan Climatic condition is uneven precipitation distribution and of 24hour maximum precipitation between 20th of March and 20th of April. This large amount of the rainfall matter enhances probability of occurring dangerous flood this province. In this area precipitation is snow and its melting time is the same time of the rain. Therefore, at this date the Water River increases. In the other months of year the reason of flood is due to the uncovered land.  The factors flood in Hamedan province is divers. the important causes of flooding in the area include: weather, Inequlity, Vegetation, act.Heavy rains cause flooding is the most basic.in this study, maximum daily precipitation in order to predict the valume of water extractive due to flooding and water resources management planning, is studied. For this purpose, according to the maximum 24hour rainfall, map elevation model and gradient precipition and rain map area for the return period 2,10, 25, 50,  using the best statistical distribution for the region (Gumble Distribution) was estimated and zoing in the GIS (Kriging method) environment by reducing the return period, daily rainfall is likely to decrease.Accordingly in the back of the above Soath East and North West provence has the highest daily rainfall is possible that the frequency of floods occurred the province reflects this fact that the most devastating floods in these areas and devoted. (floods in 1366 in the region of Kabudarahang) the maps Eastern province PMP least daily. The results of these studies can be expected in the zoning and flood, as well as planning and management of water resources used.