اثر اسيد آسكوربيك (ويتامينC ) و آلفا توكوفرول (ويتامين E ) بر فرايند زوال بذر دو رقم (Sesamum indicum) كنجد

این آزمایش به منظور بررسی اثر اسیدآسكوربیك (ویتامین C ) و آلفاتوكوفرول (ویتامین E ) بر بهبود خصوصیات جوانه زنی و پیشگیری از زوال بذر دو رقم كنجد داراب2 و داراب14 بود كه در طی سالهای 1391 و 1392 در آزمایشگاه بذر گروه زراعت و اصلاح نباتات پردیس كشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران (كرج) به صورت فاكتوریل در قالب طرح كاملا تصادفی با سه تكرار انجام شد. ابتدا آزمون جوانه زنی استاندارد به منظور تعیین درصد جوانه زدن بذر ارقام كنجد انجام شد، سپس جهت ایجاد بنیه های متفاوت و تعیین بنیه ارقام از تیمارهای فرسودگی كنترلشده استفاده شد. تیمارهای آزمایش شامل: دو رقم كنجد، دو مدت فرسودگی 24 و 48 ساعت، به همراه شاهد و 6 غلظت مختلف 50 ،100و 150 میلیگرم در لیتر اسیدآسكوربیك و 20 ،40 و 60 میلیگرم در لیتر آلفاتوكوفرول به همراه شاهد بودند. تیمارهای ویتامین به صورت پیشتیمار و تیمار پس از فرسودگی در قالب دو آزمایش جداگانه مورد استفاده قرار گرفتند. صفات اندازهگیری شده در این آزمایش شامل: درصد جوانهزنی، شاخص جوانه زنی، متوسط زمان جوانهزنی، شاخص طولی و وزنی بنیه بذر بودند. نتایج آزمایش نشان داد كه فرسودگی بذرها در هر دو مدت سبب كاهش صفات اندازهگیری شده گردید. با اعمال ویتامین در هر دو شرایط پیشتیمار و تیمار پس از فرسودگی، از نظر صفات مورد بررسی برای هر دو رقم بهبود پذیری و جلوگیری از فرسودگی رخ داد اما شرایط پیش تیمار نتایج بهتری داشت. به طوریكه از نظردرصد جوانهزنی در مدت فرسودگی 24ساعت، به جز غلظت 40میلیگرم در لیتر آلفاتوكوفرول برای داراب2 ،بقیه غلظتهای هر دو ویتامین برای هر دو رقم تفاوت معنیداری با تیمارهای شاهد نداشتند. در مدت فرسودگی 48ساعت و در داراب2 ،غلظت 150میلیگرم در لیتر اسیدآسكوربیك با درصد جوانهزنی 33/93 ،شاخص طولی و وزنی به ترتیب 8/645 و 427/2 و شاخص جوانهزنی 33/84 ،و در داراب14 ،غلظت 100میلیگرم در لیتر اسیدآسكوربیك با درصد جوانهزنی 67/80 ،شاخص طولی و وزنی به ترتیب با 4 /404 و 313/2 و شاخص جوانهزنی 33/55 بهترین غلظتهای استفاده شده بودند.