تحليل استاتيكي و راستي‌آزمايي نحوه شكل‌گيري ترك‌هاي ثانويه ناشي از نشست در ديوارهاي بدون بازشو

Static Analysis and Verification of Secondary Cracks Formation Caused by Settlement in the Walls without Openings

در فرآیند مرمت بناهای تاریخی یكی از اركان بسیار مهم و اساسی، آسیب‌شناسی است. آن‌چنان‌كه فقط با آسیب‌شناسی صحیح و دقیق، طرح مرمت صحیح و كارآمد به دست خواهد آمد. از میان آسیب‌های مختلف و متنوعی كه در بناهای تاریخی ایجاد می‌گردد، ترك‌های سازه‌ای دیوارها مقوله بسیار مهم و ویژه‌ای است كه می‌تواند پایداری و تعادل سازه بنا را به مخاطره انداخته و روند تخریب را تسریع ‌نماید. این ترك‌ها به‌سبب ایجاد اختلال در ناپایداری و تعادل ایستایی دیوار ایجاد می‌گردد و معمولاً هر عامل مخل منجر به یك ترك می‌شود. لیكن در مواردی پس از این‌كه عامل مخلی موجب ناپایداری دیوار و ایجاد ترك گردید، مشاهده می‌شود كه با رشد و پیشرفت ترك، ترك‌های ثانویه و جدیدی شكل می‌گیرد. لذا همواره این سؤال مطرح است كه ترك اولیه چه تغییراتی در تعادل ایستایی دیوار ایجاد می‌كند كه موجب به‌وجود‌آمدن ترك‌های ثانویه می‌گردد. به همین دلیل، در پاسخ به این سؤال، پژوهش حاضر با هدف تحلیل استاتیكی نحوه شكل‌گیری ترك‌های ثانویه در دیوارهای بدون بازشو انجام گردیده است. روش تحقیق، مطالعات تئوری و تحلیلی استاتیكی است كه سعی شده به‌طور میدانی، مصادیقی به‌منظور راستی‌آزمایی نتایج تحلیل‌ها یافته و ارائه شود. بر اساس مطالعات انجام‌شده، هنگامی كه نشست معمولی در هر یك از دو انتهای دیوار و یا تقریباً در تمام طول دیوار اتفاق می‌افتد، ترك‌های ثانویه ایجاد نمی‌شوند؛ بلكه زمانی ترك‌های ثانویه مشاهده می‌شود كه نشست در قسمت میانی و یا نشست بلند در ابتدا یا انتهای دیوار رخ داده باشد. همچنین، شكل ترك‌های ثانویه بستگی به طول ناحیه نشست‌كرده دیوار و شكل ترك‌های اولیه دارد.

Pathology is a crucial basis in the process of restoration of historical monuments. So as just by an accurate pathology, a correct and effective restoration plan will be achieved. Amongst the various and different types of damages occurring in the historic monuments, Structural cracks in the walls are very important and considered as special issues that can endanger the stability and structural balance and speed up the process of destruction. These cracks are caused by disruptions in the stability and balance of walls and each disruptive factor usually leads to one crack. However, in some cases, after occurring instability and cracks in a wall by a disruptive factor, it can be seen that with the growth of cracks, secondary and new cracks have been formed. Therefore it is always the question that what kinds of changes in the static equilibrium of the wall and secondary cracks are due to the formation of the first cracks. Therefore in answer to this question, the study aimed to analyze the formation of secondary cracks in the walls without openings. The method is theoretical and static analysis and it is tried to provide examples through a field study to verify the results. According to the studies, secondary cracks do not occur when ordinary settlement in each of the two ends of a wall or almost the entire length of a wall occurs. Rather we see secondary cracks when the settlement has occurred in the middle of the wall or a long settlement has occurred at the beginning or end of the wall. And also the form of secondary cracks depends on the length of the settlement area in a wall and the form of the first cracks