استفاده از فنّاوري‌هاي نمونه‌سازي سريع در بازسازي بخش‌هاي مفقود آثار شيشه‌اي با رويكرد استفاده در شيشه‌هاي تاريخي

The Use of Rapid Prototyping Technology to Reconstruct the Missing Parts of Glass Works with the Approach of Applying in Historical Glasses

با اینكه امروزه تكنولوژی‌ها و روش‌های نگهداری منجربه حفاظت بهتر از اشیای شیشه‌ای تاریخی و فرهنگی شده است؛ همچنان به توسعه‌ روش‌های كم‌خطر در اقدامات حفاظتی نیازمندیم. هدف از این تحقیق، تشریح فرایند استفاده از فن‌آوری‌های نمونه‌سازی سریع از جمله: اسكنر و چاپگر سه‌بعدی برای بازسازی بخش‌های مفقود آثار شیشه‌ای و همچنین تعیین مزیت‌ها و معایب روش پیشنهادی نسبت به روش‌های معمول (مانند قالب‌گیری از بخشی مشابه قسمت مفقود و ریخته‌گری آن با رزین) جهت به‌كارگیری آن در مرمت و بازسازی شیشه‌های تاریخی است. درراستای بررسی فنّاوری‌های معرفی‌شده، یك نمونه شیشه‌ مطالعاتی دارای نقوش برجسته كه بخشی از آن مفقود بود، انتخاب گردید و با كمك اسكنر لیزری، نقشه‌های سه‌بعدی از سطح نمونه‌ و تبدیل آن به داده‌های قابل‌استفاده برای چاپگر سه‌بعدی تهیه شد. در ادامه، با بهره‌گیری از روش تحقیق تجربی در قالب نمونه‌سازی، نمونه‌های بازسازی‌شده، آزمون‌های عملی و هم‌سنجی سیستم‌ها، قطعه‌ مفقود و چاپ سه‌بعدی‌شده تحلیل شد و سپس به شیشه اصیل وصالی گردید. نتایج این تحقیق نشان داد، استفاده از فنّاوری‌های مدل‌سازی سریع به‌عنوان روشی نو می‌توانند تا حد زیادی در رفتار كم‌خطر حفاظتی نسبت به شیشه‌های باستانی مفید باشند. چراكه از مزیت‌هایی از قبیل: سرعت و دقت در بازسازیِ قطعات مفقود، تكثیر تمامی اثر به تعداد دلخواه، اندازه‌برداری غیرتماسی ابعاد اثر با دقت و سرعت بالا، امكان ارسال فایل نرم‌افزاری قطعه‌ مفقودشده به دیگر مراكز پژوهشی، امكان ساخت قطعه‌ مفقود به شكل اولیه و به‌صورت كاملاً مشابه یا متفاوت با قطعه‌ اصلی، امكان اتصال موقت قطعه‌ ساخته‌شده به بدنه اصلی اثر كه اصل برگشت‌پذیری در حفاظت را پوشش می‌دهد، برخوردارند. ازجمله محدودیت‌های این روش‌ها: تك‌رنگ بودن فعلی قطعه‌ چاپ‌شده، محدودبودن جنس و شفافیت رشته‌های پلیمری مورداستفاده جهت ساخت قطعه، خطاهای ابزاری در مرحله‌ اسكن و چاپ سه‌بعدی و همچنین نیاز به اپراتور ماهر برای بازسازی سطوح مفقودشده در نرم‌افزار سه‌بعدی‌است. 

Abstract Although nowadays the advancements in technologies and preservation methods have led to effective conservation of historical and ancient glass works, it is still necessary to develop much less-destructive methods in conservation practices. Rapid prototyping technique (RPT) in recent years has been increasingly implemented in Engineering, Medical, Industrial Design and Architecture fields. In this study the RPT- including 3D scanning and 3D printing was investigated and implemented in reconstruction of missing parts of glass works. The reconstruction of a glass work with missing parts was considered as the subject for this study. The ordinary methods for reconstraction of missing areas in historical glasses are moulding and casting away from the object gap-filling with resins, but in this new work the subject was scanned with an optical 3D scanner to be able to simulate the object itself and its missing part in a 3D modeling software and then print by a 3D printer. The whole process was performed with minimum need to make physical contact with the subject. Its potential in obtaining a less-destructive reconstruction procedure was investigated and its advantages and limitations in comparison to traditional methods were identified. The results indicated that implementing RPT in reconstruction of the missing parts of glass works can lead to none or less-destructive treatment in working with ancient glass masterpieces. The reconstruction process can be achieved in a very short time and higher accuracy and the printed piece can be an exact match of the main work. Several pieces of the missing part or the whole subject can be printed. Soft copy of the subject would be available for future works and can be used in other research centers. The subject can be reprinted with any desired changes in the original design of glass work. It is also achievable to attach the printed piece to the main piece temporarily with keeping the potential of reversibility in conservation of the object. And also the study was subject to the following limitations such as: mono color printing of the missing piece, using a polymer as a printing material, limited transparency in printing filaments and minor errors in the performance of the 3D scanner itself. Keywords: glass objects, conservation, restoration, reconstraction, 3D Scanner, 3D Printer