ارزش معرفت‌شناختي تجربۀ ديني: ديداري دوباره با سي. دي. براد

Epistemological value of Religious Experience: C. D. Broad Revisited

سی. دی. براد كوشید تا با اتخاذ رویكردی تجربی به باور دینی بپردازد، رویكردی كه پیش از او جیمز و برخی فیلسوفان دیگر نیز اتخاذ كرده بودند. او برای تجارب دینی ارزش معرفت‌شناختی قائل بود و آنها را شاهدی بر باورهای دینی، به ویژه باور به وجود خدا، می‌دانست. شاید بتوان براد را در شمار نخستین متفكرانی دانست كه كوشیده‌اند تا تجربۀ دینی را شاهدی بر وجود خدا به حساب آورند و برای این منظور استدلالی اقامه كنند. پس از او، فیلسوفانی چون سوئینبرن، دیویس و آلستون نیز از منظر خود به ارزش معرفت‌شناختی تجربۀ دینی پرداخته‌اند. به رغم این كه مدت زیادی از انتشار مقالۀ «استدلال از طریق تجربۀ دینی» براد می‌گذرد، به نظر می‌رسد استدلال طرح‌شدۀ او در این مقاله همچنان قابل تأمل است. اگر آراء فیلسوفانی را كه از ارزش معرفت‌شناختی تجربۀ دینی دفاع می‌كنند و پاسخ‌های آنها به منتقدان را در نظر آوریم، آنگاه می‌توانیم استدلال براد و دفاع او از ارزش معرفت‌شناختی تجربۀ دینی را تقویت و بازسازی كنیم.

As William James, C. D. Broad attempted to approach the religious belief with an empirical view. Religious experiences, on his view, have epistemological value and they can be regarded as an evidence for the existence of God. Broad may be regarded among the first thinkers who attempt to argue for the existence of God on the basis of religious experience. His attempt followed by some philosophers such as Richard Swinburne, C. F. Davis and William Alston who discussed the religious experience from an epistemological point of view. Although Broad’s paper on “The Argument from Religious Experience” issued long time ago, it still seems that his argument in the paper is noteworthy. Considering the views from the defenders of the epistemic value of the religious experience and their responses to the critics, we can reform and strengthen the argument for the epistemological value of these experiences offered by C. D. Broad.