اثر مديريت تلفيقي كودهاي آلي و شيميايي بر عملكرد و خصوصيات كيفي سياهدانه (Nigella sativa L.)

The effect of integrated management of organic and chemical fertilizers on yield and qualitative characteristics in black cumin (Nigella sativa L.) medicinal plant

یكی از جنبه‌های تولید گیاهان دارویی مصرف كمتر نهاده‌های شیمیایی می‌باشد، كه این موضوع می‌تواند علاوه‌بر حفظ و یا بهبود كیفیت محصول در حفاظت از محیط زیست نیز مؤثر باشد. بنابراین به‌منظور بررسی تأثیر مدیریت تلفیق كودهای آلی و اوره (تقسیطی و غیرتقسیطی) بر خصوصیات كیفی گیاه دارویی سیاهدانه (Nigella sativa L.) آزمایشی در قالب طرح بلوك‌های كامل تصادفی با 9 تیمار و 3 تكرار در دانشگاه شهركرد در سال 1391 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل شاهد (عدم مصرف نیتروژن)، كود گاوی، كود شیمیایی اوره، سه سطح كود تلفیقی تقسیطی (  كود گاوی +  كود اوره،  كود گاوی +  كود اوره، +  كود گاوی +  كود اوره) و سه سطح كود تلفیقی غیرتقسیطی (   كود گاوی+  كود اوره،  كود گاوی +  كود اوره، +  كود گاوی +  كود اوره) بودند. نتایج نشان داد كه اضافه كردن كود نیتروژن‌دار موجب افزایش معنی‌دار میزان و تولید روغن، پروتئین و اسانس گیاه سیاهدانه گردید (01/0>p). كاربرد تلفیقی كود آلی + شیمیایی، میزان روغن، اسانس و میزان و تولید پروتئین بیشتری در مقایسه با كاربرد جداگانه داشته است (01/0>p). كاربرد غیرتقسیطی اوره با داشتن 322 گرم روغن در كیلوگرم، 674 كیلوگرم روغن در هكتار، 248 گرم پروتئین در كیلوگرم، 595 كیلوگرم پروتئین در هكتار، 1/3 گرم اسانس در كیلوگرم و 2/7 كیلوگرم اسانس در هكتار نسبت به كاربرد تقسیطی برتری معنی‌داری داشت. به‎طور كلی، كاربرد غیرتقسیطی كود اوره در تلفیق با كود آلی موجب افزایش كیفیت دانه گیاه دارویی سیاهدانه شد.

One of the aspects of the production of medicinal plants is lower consumption of chemical inputs which could be effective in protecting the environment in addition to maintaining or improving product quality. Therefore,this study was conducted in order to investigate the effect of integrated management of organic and chemical fertilizers on yield and qualitative characteristics in black cumin (Nigella sativa L.). This experiment was conducted in a randomized complete block design with nine treatments and three replications at the Shahrekord University in 2012. The treatments consisted of control (no amended nitrogen), cattle manure, urea, three levels of split integrated fertilizer (  cattle manure +  urea,  cattle manure +    cattle manure +  urea), and three levels of full integrated fertilizer (  cattle manure +  urea,  cattle manure +    cattle manure +  urea). Results indicated that the application of N-fertilizer caused significant increase in oil, protein and essence contents and their production in black cumin (p< 0.01). Integrated application of organic manure + chemical fertilizer produced higher amount of oil, essence and protein in comparison with solitary application (p< 0.01). The full dose application of urea fertilizer (FDA) significantly enhanced the content and production of oil (322 g kg -1 and 674 kg ha-1, respectively), protein (248 gkg-1 and 595 kg ha-1, respectively), essence (3.1 gkg-1 and 7.2 kgha-1, respectively) in comparison with split application. In conclusion, the full dose application of urea fertilizer (FDA) in integration with organic manure could enhance the quality of black cumin seed.