بررسي كاربرد كودهاي زيستي و شيميايي فسفر بر عملكرد كمّي و كيفي گياه دارويي گل‌راعي (Hypericum perforatum L.)

The effects of Bio fertilizers and chemical phosphorus fertilizers on quantity and quality yield of John,s wort (Hypericum perforatum L.)

به‌منظور بررسی اثر كودهای زیستی بر كمّیت و كیفیت گیاه دارویی گل‌راعی (Hypericum perforatum L.)، آزمایشی به‌صورت فاكتوریل سه فاكتوره شامل كود فسفات زیستی (تلقیح و عدم تلقیح)، ورمی‌كمپوست (0، 5 و 10 تن در هكتار) و كود شیمیایی فسفر (0، 100 و 200 كیلوگرم در هكتار) در قالب طرح پایه بلوك‌های كامل تصادفی در سه تكرار در سال زراعی 1389 در مركز تحقیقات گیاهان دارویی دانشگاه شاهد اجرا شد. همچنین یك كرت به‌عنوان تیمار شاهد شیمیایی شامل كود شیمیایی (N=250 kg/h، P2O5=200 kg/h و K2O=100 kg/h) برای مقایسه با كرت‌های كود زیستی در هر تكرار قرار داده شد. نتایج نشان داد كه بیشترین عملكرد بیولوژیك (66/199 گرم در مترمربع)، عملكرد سرشاخه گلدار (33/1149 كیلوگرم در هكتار) و عملكرد هیپریسین (23/157 گرم در هكتار) در سطح دوم ورمی‌كمپوست بدست آمد و بین سطح دوم و سوم ورمی‌كمپوست اختلاف معنی‌داری وجود نداشت. در این تحقیق اثرات متقابل دو فاكتور تلقیح بارور-2 و كود شیمیایی فسفر معنی‌دار شد، به‌طوری كه بیشترین میزان عملكرد سرشاخه گلدار (44/1267 كیلوگرم در هكتار)، عملكرد بیولوژیك (67/225 گرم در مترمربع)، عملكرد هیپریسین (8/176 گرم در هكتار) و كلروفیل a (247/0 میلی‌گرم بر گرم برگ تازه) در تیمار تلقیح بارور-2 به همراه 100 كیلوگرم كود فسفره بدست آمد كه در بیشتر آنها مقدارشان با تیمار 200 كیلوگرم كود فسفره بدون تلقیح با بارور-2 اختلاف معنی‌داری وجود نداشت. مقایسه شاهد با تیمارهای كود زیستی معنی‌دار گردید. به نظر می‌رسد كه كودهای بیولوژیك می‌توانند در كشاورزی پایدار به‌عنوان یك جایگزین برای كودهای شیمیایی در گیاه دارویی گل‌راعی مورد استفاده قرار گیرند.

In order to study the effects of biofertilizers on the quantity and quality of John’s wort (Hypericum perforatum L.), an experiment was conducted at Shahed University in 2010. The studied factors included phosphatic biofertilizer (inoculated and non-inoculated), phosphorous fertilizer at three levels (0, 100, 200 kg/h) and vermicompost (0, 5, 10 ton/h). The study was conducted in a factorial experiment in the form of a randomized complete blocks design (RCBD) with three replications. In addition, one plot was considered as control group in each replication to be compared with other plots in which only chemical fertilizers (NPK: 250, 200 and 100 kg/h) were used. Results showed that the highest biological yield, flowering shoot yield, and hypericin yield were obtained by applying vermicompost at 5 ton/ha, and there was no significant difference between the application rates of 5 and 10 ton/ha. The interaction effects of phosphatic biofertilizer (inoculated) and phosphorous fertilizer were significant, so that the highest biological yield, flowering shoot yield, hypericin yield and chlorophyll a were obtained by applying 100 kg/ha P2O5  plus phosphatic biofertilizer, having no significant difference with the application rate of 200 kg/ha P2O5. Significant differences were found between biofertilizer treatments and control group. According to the obtained results, it seems that biofertilizers can be considered as a replacement for chemical fertilizers.