اثر كنه‌كشي برخي تركيب‌هاي فرموله شده بر پايه عصاره زيتون تلخ و اسانس‌هاي گياهي روي كنه تارتن دولكه‌اي (Tetranychus urticae)

Acaricidal effect of some formulated compositions based on cinabery extract and herbal essential oils on the two-spotted spider mite (Tetranychus urticae)

كنه تارتن دولكه‌ای (Tetranychus urticae Koch) یكی از رایج‌ترین و خطرناك‌ترین آفات محصولات كشاورزی با پراكنش جهانی می‌باشد. استفاده مكرر از سموم شیمیایی، توسعه مقاومت به آفت‌كش‌ها، اثرات نامطلوب بر موجودات غیر هدف و آلودگی‌های زیست محیطی را به همراه داشته است. در سال‌های اخیر اسانس‌های گیاهی، به علت كم‌خطر بودن برای انسان و پستانداران، تجزیه سریع و خطرات به‌مراتب كمتر زیست‌محیطی، توجه خاصی را به‌عنوان عوامل جایگزین آفت‌كش‌های شیمیایی به خود جلب كرده‌اند. در این پژوهش سمّیت تماسی 9 تركیب فرموله شده بر پایه اسانس‌های گیاهی شامل رزماری، پونه، نعناع فلفلی و دارچین همراه با عصاره میوه زیتون تلخ به روش غوطه‌ورسازی روی ماده بالغ كنه تارتن دولكه‌ای مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش‌ها در دمای 1±25 درجه سانتی‌گراد، رطوبت نسبی 5±70% و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریكی انجام شد. نتایج نشان داد كه از میان تیمارهای مورد بررسی، تركیب فرموله شده بر پایه عصاره میوه زیتون تلخ و اسانس‌های رزماری و نعناع فلفلی (زیتون تلخ 5%+ نعناع فلفلی 2%+ رزماری 2%)، به‌طور معنی‌داری بیشترین میزان كشندگی و كمترین مقدار LC50 و LC90 (به‌ترتیب 399/3 و 102/10 میلی‌لیتر بر لیتر) را 24 ساعت پس از تیمار روی مرحله بالغ كنه تارتن دولكه‌ای داشته است و توانمندی قابل‌توجهی را در مدیریت این آفت داراست.

The two-spotted spider mite, Tetranychus urticae Koch, is one of the most common and dangerous pests for agricultural crops worldwide. Frequent pesticide applications have caused development of resistance to pesticides, undesirable effects on non-target organisms and environmental pollutions. Plant essential oils have recently attracted particular attention as alternative agents of chemical pesticides because of lower risks for human and mammals, rapid biodegradation and less environmental hazards. In this study, contact toxicity of nineformulated compositions based on herbal essential oils including rosemary, pennyroyal, peppermint and cinnamon essential oils plus fruit extract of chinaberry by leaf dipping method were tested against female adultsof T. urticae. Experiments were carried out at 25±1°C, 70±5% RH and under a photoperiod of 16L: 8D.Results showed that formulated composition based on fruit extract of chinaberry and rosemary and peppermint oils (chinaberry 5% + peppermint 2%+rosemary 2%) significantly had the highest lethal effect and lowest LC50 and LC90 values (3.399 and 10.102 ml/l, respectively) 24 h. after treatment, against the adults of T. urticae, indicating significant potential for two-spotted spider mite management.