اثر كود دامي، آهن و روي بر عملكرد و اجزاي عملكرد زيره سبز (Cuminum cyminum L.)

Effects of manure, iron and zinc fertilizers on yield and yield components of Cumin (Cuminum cyminum L.)

به‌منظور بررسی اثر مقادیر مختلف كود حیوانی، كود آهن و كود روی بر عملكرد و اجزای عملكرد و درصد اسانس زیره سبز (Cuminum cyminum L.) آزمایشی در سال زراعی 1391-1390 در منطقه جیرفت انجام شد. آزمایش به‌صورت فاكتوریل در قالب طرح بلوك‌های كامل تصادفی با سه فاكتور و 18 تیمار در سه تكرار انجام شد. كود حیوانی شامل دو سطح (0 و 15 تن در هكتار) و كود سولفات روی در سه سطح شامل (0، 25، 40 كیلوگرم در هكتار) و كود آهن شامل سه سطح (0، 5/2، 5 كیلوگرم در هكتار) بود. در این تحقیق پاسخ‌های گیاهی شامل عملكرد، وزن خشك اندام هوایی، ارتفاع بوته، تعداد دانه در بوته، تعداد چتر و وزن هزاردانه بود. نتایج نشان داد كه سطوح كود حیوانی، كود آهن و كود روی بر وزن خشك اندام هوایی، عملكرد، تعداد دانه در بوته، تعداد چتر در بوته، ارتفاع گیاه و وزن هزاردانه و درصد اسانس در سطح 1% معنی‌دار شد. همچنین برهم‌كنش كود آلی، كود روی و كود آهن بر وزن خشك اندام هوایی، عملكرد، تعداد دانه در بوته و وزن هزاردانه معنی‌دار بود. بنابراین با توجه به نتایج این آزمایش می‌توان برای افزایش حداكثر عملكرد و اجزای عملكرد زیره سبز تیمار مركب 15 تن كود حیوانی، 25 كیلوگرم سولفات روی در هكتار و 5 كیلوگرم كود سكوسترین آهن در هكتار را در منطقه جیرفت توصیه كرد.

This research was aimed to investigate the effects of different levels of manure, iron and zinc fertilizers on yield, yield components and essential oil percentage of cumin (Cuminum cyminum L.) in Jiroft during 2012-2013. The study was performed as factorial in a randomized complete blocks design with three factors and 18 treatments in three replications. Manure at two levels of zero and 150 ton ha-1, zinc sulfate at three levels of 0, 25, and 40 kg    ha-1and iron fertilizer at three levels of 0, 2.5, and 5 kgha-1 were applied. In this study, plant responses consisted of yield, shoot dry weight, plant height, number of seeds per plant, number of umbels, and 1000-seed weight. Results showed that manure, iron and zinc fertilizers at different levels affected shoot dry weight, yield, number of seeds per plant, number of umbels, plant height, 1000-seed weight, and essential oil percentage significantly at 1% level of significance. In addition, the interaction effects of manure and iron and zinc fertilizers were significant on shoot dry weight, yield, number of seeds per plant, and 1000-seed weight. According to the obtained results, a combined treatment of manure (15 ton ha-1), zinc sulfate (25 kg ha-1) and iron fertilizer (5kg ha-1) could be recommended to enhance the yield and yield components of cumin in Jiroft.